Projekty edukacyjne na rzecz integracji społecznej oraz kształtowania postaw tolerancji i zrozumienia

Od 2015 roku w reakcji na „kryzys uchodźczy” – przybycie wielu tysięcy osób uciekających przed skutkami konfliktu w Syrii do Europy – przedstawiciele partii Prawo i Sprawiedliwość oraz polskiego rządu przyjęli negatywny stosunek do uchodźców, a w wielu polskich mass mediach pojawił się antyuchodźczy przekaz łączący zjawiska terroryzmu, „zagrożenia islamizacją” i uchodźstwa. Nie jest to jednak jedyna narracja i postawa obecna w Polsce. W artykule przedstawione są lokalne inicjatywy, które miały na celu przeciwdziałanie antyuchodźczej kampanii nienawiści, a także zwiększenie kompetencji i zaangażowania środowiska etnologicznego. Analizie poddano działania edukacyjne podejmowane i inspirowane przez Centrum Badań Migracyjnych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2017 roku – projekty „Zaadoptuj kamizelkę” i „Porozmawiajmy o uchodźcach”. Oba projekty miały na celu kształtowanie postaw otwartości wobec uchodźców oraz zwiększenie wiedzy odbiorców – szeroko rozumianej społeczności mieszkańców i mieszkanek Poznania oraz dzieci i młodzieży szkolnej. Inicjatywy zespołu realizującego te projekty służyły poszerzeniu i wzmocnieniu grupy osób chcących zaangażować się w upowszechnienie wiedzy oraz postaw otwartości i szacunku dla drugiego człowieka. Działania te podyktowane były przeświadczeniem o znaczeniu nie tylko lepszego poznania świata, ale też wyobrażenia go sobie inaczej i stworzenia alternatywy w duchu solidarności z innymi (por. Fischman, McLaren 2005).

In response to the „refugee crisis” of 2015 – resulting in the arrival in Europe of many thousands of people fleeing the armed conflict in Syria – the Polish Law and Justice party and the Polish government adopted negative attitudes towards refugees. The Polish mass media promoted anti-refugee narratives focused on terrorism and „threats of Islamisation”of Europe. However, these anti-refugee narratives have been countered by local antihate campaigns, including activities undertaken by local ethnologists and anthropologists. This article offers an analysis of educational activities undertaken in 2017 by the Centre for Migration Studies at Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. These activities took a form of two initiatives: „Adopt a vest” and „Let’s talk about refugees”. Both projects aimed at shaping attitudes of openness towards refugees and increasing awareness of refugees among the residents of Poznan, including school children. Additionally, these activities aimed to increase and support the people willing to disseminate knowledge about refugees and impart openness and respect for forced migrants. Such activism isguided by the idea that it is essential not only to get to know the world better, but also to imagine it differently and create an alternative vision of the world where solidarity with refugees and migrants prevails (cf. Fischman, McLaren 2005).