The Importance of Positive Diagnosis in Work with Disabled People – Theoretical Reflection from a Psychopedagogical Perspective

In the article, the author presents the basic assumptions of positive diagnosis that can be used in work with the disabled. It assumes that one of the most important factors determining the effectiveness of the development support process is a correctly implemented diagnostic process, immanently linked to helping disabled people integrate into the social world and overcome developmental problems resulting from their disability. In the positive approach to diagnosis proposed by the author, various categories of the diagnostic description of a person and their environment are important, such as multidimensionality (various spheres of functioning), continuity (development process in the full life cycle), orientation of individual development (prosocial, pro-development vs. developmentally destructive), and, above all, the need to discover one’s resources (potentials).The author also presents the process and models of supporting the development of people with disabilities.This approach locates the processes of diagnosis and help in the basic paradigm of positive psychology (salutogenesis), focusing on the self-creation and social integration of individuals with disability, while at the same time, stressing the need to identify the potential of the individual (positive diagnosis).

Autorka prezentuje w artykule podstawowe założenia diagnozy pozytywnej, możliwej do wykorzystania w pracy z osobami niepełnosprawnymi. Wychodzi z założenia, że jednym z najważniejszych czynników warunkujących efektywność procesu wspierania rozwoju jest prawidłowo realizowany proces diagnostyczny, immanentnie powiązany z procesem pomagania osobom niepełnosprawnym w integrowaniu się ze światem społecznym i w pokonywaniu problemów rozwojowych wynikających z ich niepełnosprawności. W proponowanym przez autorkę pozytywnym podejściu do diagnozy istotne są różne kategorie opisu diagnostycznego człowieka i świata jego życia: wielowymiarowość (różne sfery funkcjonowania i obszary), ciągłość (proces rozwoju w pełnym cyklu życia), ukierunkowanie rozwoju jednostki (prospołeczny, prorozwojowy vs. destrukcyjny rozwojowo), a także przede wszystkim konieczność odkrywania jego zasobów (potencjałów). Autorka prezentuje również proces i modele wsparcia rozwoju osób z niepełnosprawnością. Ujęcie to lokuje procesy diagnozy i pomocy w podstawowym dla poznania człowieka paradygmacie psychologii pozytywnej (salutogeneza), skoncentrowanej na autokreacji i społecznej integracji jednostki z niepełnosprawnością, co jednocześnie wyznacza konieczność identyfikacji specyficznych potencjałów jednostki (diagnoza pozytywna).