Indywidualizm adolescenta a system wspólnoty rodzinnej w perspektywie psychologicznej

Celem prezentowanych badań było przedstawienie płaszczyzny systemu rodzinnego jako obszaru styczności dwóch typów indywidualizmu – młodzieńczego oraz rodzicielskiego. We współczesnych czasach polska rodzina zmierza w kierunku modelu niezależności, który zakłada wysoki poziom autonomii wszystkich członków rodziny oraz nieznaczące relacje międzyludzkie. W badaniach podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie o kształtującą się w charakterystycznych dla XXI wieku warunkach relację otwartości i poszukiwania wsparcia przez adolescentów u rodziców. W badaniach wykorzystano metodę kwestionariusza wywiadu, za pomocą którego przebadano 172 osób (86 kobieti 86 mężczyzn). Średnia wieku badanych osób wynosiła 43 lata. Średni wiek dzieci badanych rodziców zawierał się w granicach od 12. do 16. roku życia. Analizując zebrany materiał empiryczny, stwierdzono, że w dobie kryzysu spójności rodziny nadal w większości stanowi ona oparcie dla poszukującej siebie oraz koncepcji świata młodzieży. Zauważono występowanie zmiennych, cechujących rodziców i rodziny, które facylitują relację otwartości oraz poszukiwania wsparcia przez adolescentów. Należą do nich: wiek rodziców powyżej 40. roku życia, płeć żeńska oraz zamieszkanie na terenach miejskich. Pozostałe zmienne uwzględnione w badaniu (typ związku rodziców, liczba dzieci w rodzinie, poziom wykształcenia rodziców, sytuacja ekonomiczna rodziny) nie były istotne z punktu widzenia przeprowadzonych analiz.

The aim of the study presented was to show the plane of the family system as a contact area of the two types of individualism – adolescent’s and parent’s. In modern times, Polish family is moving towards the model of independence which assumes a high level of autonomy of all family members and meaningless interpersonal relations. The study attempts to answer the question about the relation of openness and seeking support by adolescents from their parents, characteristic of the 21st century conditions. The survey method was applied to examine 172 adults (86 women and 86 men). The average age was 43. The average age of the children ranged from 12 to 16. Analysing the collected empirical material, it was stated that in the era of the crisis in family cohesion, in most cases, family continues to be the source of support for young people seeking themselves and the concept of the world. The results obtained allowed us to show the existence of variables characterising the parents and the families that facilitate the relation of openness and seeking support by adolescents (including parents’ age above 40, female gender, the place of residence in urban areas). Other variables incorporated in the study (type of parents’ relationship, the number of children in the family, parents’ educational level, the economic situation of the family) were not significant from the point of view of the analyses performed.