Portret współczesnego dziecka. Dyskusja w kontekście praw dziecka w świetle ustaleń Janusza Korczaka

Artykuł porusza problem praw dziecka w obrazie współczesnego dzieciństwa w zderzeniu z wizją praw dziecka według Janusza Korczaka. Obecnie mimo szeroko rozbudowanej działalności wielu fundacji, organizowanych akcji humanitarnych, prawa dziecka są w dalszym ciągu łamane. Dziecko musi w elastyczny sposób dostosowywać się do szybkich zmian w rzeczywistości oraz stawianych mu wymagań. Mimo wielu różnic między okresem życia Janusza Korczaka a współczesnym obrazem rzeczywistości, można dostrzec wiele podobieństw oraz przesłań, które wpisują się do obecnych realiów. W swojej pracy pragnę oprzeć się na kilku tekstach Janusza Korczaka, w których porusza on problem praw dziecka, m.in. Prawo dziecka do szacunku, Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie, Prawidła życia, oraz kilku pismach wybranych. Z powyższych prac wyłoniłam następujące prawa dziecka: prawo do życia i prawo dziecka do bycia, tym czym jest, prawo do własności, własnego zdania, zabawy oraz wolnego czasu. Wskazane teksty poddałam analizie, a następnie zestawiłam ze współczesną wizją dzieciństwa oraz prawami dziecka zawartymi w Konwencji o Prawach Dziecka.

The article discusses the issue of children’s rights in the image of modern childhood against a collision with the vision of children’s rights by Janusz Korczak. Currently, despite the widely extended activity of many foundations, organized humanitarian aid, children’s rights continue to be violated. The child has enough flexibility to adapt to rapid changes in the surrounding reality and the many requirements it faces. Despite the many differences between the age J. Korczak lived in, and present times there can be seen many parallels and messages that apply to the reality of our times. In my work, I would like to rely on several texts of J. Korczak, addressing the issue of children’s rights, among others: Prawie dziecka do szacunku (The Child’s Right to Respect), Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie (How to Love a Child. The Child in the Family), Prawidłach życia (Regulations of Life) and selected writings. In these works the following children’s rights are prevalent the right to life and the right of the child to be what it is, the right to property, its own opinion, fun and leisure. I analyze and present them in a context of contemporary vision of childhood and children’s rights contained in the UN Convention.