Rola uniwersytetów w rozwoju innowacyjnej gospodarki

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest pokazanie znaczenia szkolnictwa wyższego w systemach innowacji wybranych krajów, w kontekście funkcji pełnionych przez uniwersytet: badawczej, dydaktycznej i kształtowania relacji z otoczeniem społeczno‑gospodarczym. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zastosowane metody badawcze obejmują krytyczną analizę źródeł literaturowych dotyczących działalności badawczo‑rozwojowej i innowacyjnej oraz standardową analizę parametryczno‑wskaźnikową danych istotnych z punktu widzenia innowacyjności. PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się od zaznaczenia zmieniającej się roli uniwersytetów we współczesnym świecie, następnie przedstawiona została istota działalności innowacyjnej i trudności dotyczące jej pomiaru oraz zarys koncepcji Narodowych Systemów Innowacji. Kolejne części dotyczą znaczenia uczelni dla rozwoju innowacyjności w wybranych krajach w przekroju trzech funkcji uniwersytetu. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Rola sektora szkół wyższych i sektora rządowych jednostek badawczych w prowadzeniu badań podstawowych jest dominująca i niemożliwa do zastąpienia przez sektor przedsiębiorstw, dlatego wysoce niepokojący jest obserwowany spadek wysokości publicznego finansowania badań podstawowych. Największy niewykorzystany potencjał szkolnictwa wyższego dla rozwoju gospodarczego tkwi w zakresie stymulowania powiązań z innymi uczestnikami systemu innowacji. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wedle obecnie panujących tendencji większość działań państwa w zakresie polityki innowacyjnej jest skierowanych na pobudzanie innowacyjności przedsiębiorstw (np. poprzez ulgi podatkowe i dotacje), ale niezbędna jest także przemyślana polityka w odniesieniu do szkół wyższych, zwłaszcza jeśli chodzi o publiczne finansowanie badań podstawowych. Analiza działań uniwersytetów w zakresie kształtowania relacji z otoczeniem społeczno‑gospodarczym jest najsłabiej zbadana i istnieje potrzeba wspierania dalszych prac nad metodami pomiaru i wskaźnikami jakościowymi dla tego obszaru.