Moralna ocena genetycznych badań prenatalnych w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie

Wprowadzenie. Genetyczne badania prenatalne w szerokim rozumieniu oznaczają zbiór metod wykrywania obecności chorób wrodzonych i wad genetycznych u zarodka lub płodu ludzkiego. Obecnie badania te są coraz częściej stosowane, a wokół nich toczy się dyskusja o charakterze światopoglądowym. Moralne dylematy genetycznej diagnostyki prenatalnej dotyczą zagrożeń związanych z inwazyjnymi sposobami pozyskiwania materiału biologicznego oraz możliwości wykorzystania badania do celów selekcji eugenicznej. Głos w tej sprawie zabierają także wyznawcy poszczególnych religii. Cel pracy. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie oficjalnego nauczania oraz syntetyczne ukazanie doktryny moralnej dotyczącej badań prenatalnych w trzech charakterystycznych dla kultury europejskiej religiach: judaizmie, chrześcijaństwie i islamie. Stan wiedzy. Istotę nauczania religijno-moralnego w kwestiach biomedycznych pozwala zrozumieć paradygmat „świętości życia” ludzkiego. Na interpretację i formułowanie zaleceń praktycznych wynikających z tego paradygmatu wpływa rodzaj autorytetu nauczycielskiego funkcjonujący w poszczególnych wspólnotach wyznaniowych. Wnioski. Obecny we wszystkich trzech religiach paradygmat „świętości życia” nie zawsze przesądza o bezwarunkowej ochronie każdej poczętej istoty ludzkiej. Badania preimplantacyjne nie stanowią istotnego problemu moralnego w judaizmie i islamie. Genetyczne badania płodu przeprowadzane w celach terapeutycznych są ogólnie akceptowane we wszystkich wymienionych religiach, ale wykonywane w celach eugenicznych spotykają się ze zróżnicowaną oceną w judaizmie. Protestantyzm jako jedyny z nurtów chrześcijaństwa często pozostawia rodzicom decyzję w sprawie wykonania eugenicznego badania prenatalnego i aborcji.

Introduction. In a broad sense, genetic prenatal diagnosis include a set of methods used to detect the presence of congenital diseases and genetic defects in a human embryo or fetus. Currently, these tests are used more frequently and become involved in a discussion of a worldview nature. Moral dilemmas concerning genetic prenatal diagnostics concern the risk associated with the invasive methods of obtaining biological material, and the possibility of using test results for eugenic selection. Opinions on this case are also voiced by the followers of various religions. Aim. The aim of this study was to collect the official teaching of various religions and make a synthetic attempt to show the moral doctrine on prenatal diagnostics in three of them; Judaism, Christianity and Islam, which are most common for the European culture. State of knowledge. The essence of religious-moral teaching in biomedical issues allows for the understanding of the “sanctity of life” paradigm. The factor which influences its interpretation and the formulation of practical recommendations is a kind of teacher authority functioning in various religious communities. Results. The presence of the paradigm of “sanctity of life” in each of the analyzed religions does not necessarily indicate an unconditional protection of each conceived human being. Pre-implantation diagnoses do not cause a major moral problem in Judaism and Islam. Prenatal genetic tests carried out for therapeutic purposes are generally acceptable in all three religions. Their execution for eugenic reasons meets a diverse opinion in Judaism. Protestantism was the only branch of Christianity that sometimes left the decision of conducting eugenic prenatal testing and abortion to the parents.