Dzieci jako sprawcy i ofiary wypadków komunikacyjnych w Polsce w latach 2008–2015

Wprowadzenie. Wypadki komunikacyjne z udziałem dzieci są istotnym zagrożeniem prowadzącym do urazów będących powodem niepełnosprawności, a także stanowią przyczynę zgonów możliwych do uniknięcia. Cel pracy. Celem pracy było poznanie i ocena zdrowotnych skutków wypadków komunikacyjnych z udziałem osób w wieku 0–14 lat w Polsce w latach 2008–2015. Materiał i metoda. Przeprowadzono analizę wypadków komunikacyjnych w grupie wiekowej 0–14 lat jako sprawców i ofiar tych zdarzeń. Analizowano wypadki z obrażeniami ciała oraz skutkiem śmiertelnym wśród pieszych, kierujących i pasażerów. Informacje o wypadkach uzyskano z rocznych raportów Komendy Głównej Policji. Przy użyciu regresji Poissona dokonano analizy trendów współczynników sprawców i ofiar wypadków komunikacyjnych. Wyniki. W latach 2008–2015 w wypadkach komunikacyjnych 44609 dzieci w wieku 0–14 lat zostało rannych, a 1041 dzieci poniosło śmierć. Większe ryzyko obrażeń ciała i zgonów występowało u starszych dzieci (w wieku 7–14 lat) w porównaniu do dzieci młodszych (0–6 lat). Współczynniki rannych u starszych dzieci poruszających się pieszo były wyższe u ofiar wypadków (40,3/100 tys.) niż u sprawców (20,8/100 tys.), również umieralność była wyższa u ofiar wypadków w porównaniu do sprawców, zaś najwyższy współczynnik zgonów stwierdzono u pasażerów (1,0/100 tys.). Zaobserwowano istotne zmniejszenie współczynników rannych i umieralności wśród sprawców (o -10,8%/rok i -12,5%/rok), jak i ofiar (o -7,7%/rok i -9,2%/rok). Natomiast wskaźnik ciężkości wypadków nie zmieniał się istotnie i wynosił przeciętnie 2,4 zgonów/100 wypadków. Wnioski. Pomimo zmniejszania się współczynników rannych i umieralności z powodu wypadków komunikacyjnych u dzieci w wieku 0–14 lat należy podejmować intensywne działania związane ze zwiększaniem wiedzy o czynnikach ryzyka wypadków, szczególnie z udziałem pieszych.

Introduction. Traffic accidents involving children are a significant threat leading to injuries which cause disability, and are the cause of preventable deaths. Aim of the study. To investigate and evaluate the health impact of traffic accidents with the participation of the population aged 0–14 years in Poland in the years 2008–2015. Material and methods. An analysis of traffic accidents was performed in the age group 0–14 years, taking children as perpetrators and victims of these events. Accidents with injuries and fatal events among pedestrians, drivers and passengers were analyzed. Information about the cases was obtained from the annual reports of the Police Headquarters. Using Poisson regression trends in rates of children as perpetrators and victims of traffic accidents were analyzed. Results. In the years 2008–2015, in traffic accidents 44,609 children in the age group 0–14 years were injured, and 1,041 children were killed. Higher risk of injuries and deaths occurred in older children aged 7–14 years compared to younger children aged 0–6 years. Coefficients of the injured in accidents in a group of older child pedestrians were higher among victims (40.3/100 000) than among perpetrators (20.8/100,000), also the mortality rate was higher in casualties compared to the perpetrators, the highest death rate was found in passengers (1.0/100,000). There was a significant reduction in injured and mortality coefficients among the perpetrators (-10.8%/year and -12.5%/year) and the victims (-7.7%/year and -9.2%/year); wile the rate of the severity of accidents did not change significantly and amounted to an average of 2.4 deaths/100 accidents. Conclusions. Despite the decline in the rates of injured and mortality due to traffic accidents in children aged 0–14, active steps associated with increasing knowledge about the risk factors of accidents especially involving pedestrians should be taken.