System proteolityczny powierzchni ciała Apis mellifera w zachowaniu zdrowotności rodzin pszczelich

Ostatnio coraz częściej mówi się i pisze o efekcie CCD (colony collapse disorder), którego przejawem jest masowe ginięcie rodzin pszczelich Apis mellifera. Pociąga to za sobą ogromne straty ekonomiczne w produkcji roślin oleistych, owoców i warzyw. Pomimo wysiłku naukowców z całego świata, problem masowego ginięcia pszczół nie został jeszcze rozwiązany, a przyjmuje on już wymiar globalny. Trzeba podkreślić, że w wielu przypadkach, potencjalne czynniki chorobotwórcze (każdy osobno) nie powodują złych następstw. Dlatego coraz liczniejsze grono badaczy uważa, że za CCD odpowiadają nie tyle te czynniki per se, ale raczej ogólny spadek odporności pszczół spowodowany postępem cywilizacyjnym oraz intensyfikacją rolnictwa i metod hodowli. W tym kontekście poznawanie mechanizmów i uwarunkowań odporności/oporności pszczół, może przyczynić się do lepszego zapobiegania CCD i wielu innym chorobom.Ważnym składnikiem zewnętrznej bariery obronnej Apis mellifera jest warstwa biologicznie aktywnych białek na powierzchni ciała. Chronią one organizm przed inwazją patogenów. Ostatnio wykazano, że wiele z tych białek ma aktywność proteaz i inhibitorów proteaz. A na ich aktywność na powierzchni ciała pszczół wpływ ma stadium rozwojowe owada, kasta oraz zanieczyszczenie środowiska.

The CCD effect (colony collapse disorder), manifested in the massive disappearing of bee (Apis mellifera) colonies, has recently become the reason for much debate and inspired numerous publications. The phenomenon entails enormous economic losses in the production of oil plants, fruit and vegetables. Despite scientists' efforts worldwide, the problem of massive dying out of bees has not been solved yet. Meanwhile, it has assumed global dimensions. It must be stressed that, in many cases, potential pathogenic factors (separately) do not have untoward consequences. Therefore, increasingly more researchers think that CCD is not caused by those factors per se, but rather by a general immunity impairment that stems from the progress of civilization, as well as intensified agriculture and breeding. In this context, understanding the mechanisms and conditions of apian immunity/resistance can help better prevent CCD and numerous other diseases. An important element of the external protective barrier of Apis mellifera is the biologically active protein layer on the body surface. The proteins protect the organism from pathogen invasions. Recently, it has been shown that many of those proteins are characterised by protease and protease-inhibitor activity. More specifically, this body-surface activity in bees depends on the developmental phase and caste of the insect, as well as environmental pollution.