Views of European University Professors on the Subject of Women’s Higher Education: An Analysis of Women’s Journals from the Polish Kingdom in the Second Half of the 19th and the Beginning of the 20th Centuries

Celem artykułu jest ukazanie poglądów pracowników wyższych uczelni europejskich oraz polskich uniwersytetów w Krakowie i Lwowie na temat możliwości kształcenia kobiet na poziomie wyższym. Analizie jakościowej poddano materiał źródłowy pochodzący z czterech czasopism kobiecych: „Bluszcza”, „Tygodnika Mód i Powieści”, „Świtu”, „Dobrej Gospodyni” oraz „Kroniki Rodzinnej” – pisma kierowanego do rodzin.Ustalono, że w drugiej połowie XIX wieku na łamach czasopism niejednokrotnie zamieszczano artykuły zawierające wskazówki i przestrogi dla młodych Polek, które zamierzały podjąć studia wyższe na uniwersytetach zagranicznych. Uniwersytety w Szwajcarii i we Francji przyjmowały pierwsze studentki już w latach 60. XIX wieku, natomiast uniwersytety w Krakowie i Lwowie – dopiero trzydzieści lat później. Redakcje i publicyści czasopism informowali czytelniczki o warunkach studiowania, wymaganiach stawianych studentkom i napotykanych przez nie trudnościach. Przywoływano też opinie profesorów dotyczące zdolności kobiet do podjęcia kształcenia na poziomie wyższym. Początkowo opinie te były dość zróżnicowane, jednak obserwacja coraz liczniejszej grupy studiujących dziewcząt, ich pilności i zaangażowania w pracę spowodowały, że znaczna część naukowców uznała, iż dziewczęta mogą studiować z pożytkiem dla siebie i społeczeństwa.

The aim of the article is to present the views of employees of European and Polish universities (Krakow and Lviv) on the possibility of educating women at the tertiary level. The source material taken from four women’s journals-Bluszcz, Tygodnik Mód i Powieści, Świt, and Dobra Gospodyni-as well as Kronika Rodzinna, a journal addressed to families, were subjected to qualitative analysis. It was found that in the second half of the 19th century, journals often published articles containing hints and warnings addressed to young Polish women who intended to study at universities abroad. Universities in Switzerland and France admitted their first female students as early as in the 1860s, while universities in Krakow and Lviv only did so 30 years later. Editors and journalists informed readers about the conditions of studying, the requirements for students, and the difficulties they could encounter. Professors’ opinions about women’s ability to undertake higher education were also cited. Initially, these opinions varied quite a lot, but the observation of the growing number of girls taking up studies and their diligence and commitment to the work meant that a significant proportion of scholars thought that girls could study for the benefit of themselves and society.