Wyjaśnianie empiryczne a wyjaśnianie interpretacyjne działań politycznych

Artykuł porządkuje kwestie dotyczące wyjaśniania zjawisk społecznych, przede wszystkim działań politycznych. W literaturze wymienia się trzy rodzaje wyjaśnień: wyjaśnienie przyczynowe, wyjaśnienie interpretacyjne (humanistyczne, rozumiejące) oraz wyjaśnienie integralne, łączące te dwa. Autor omawia rodzaje wyjaśniania, przy czym termin „wyjaśnianie przyczynowe” zastępuje terminem „wyjaśnianie empiryczne”. Następnie charakteryzuje działania polityczne i ich rezultaty jako przedmiot wyjaśniania. W ostatniej części, na dwóch przykładach analizuje praktykę wyjaśniania empirycznego i interpretacyjnego. W odniesieniu do przykładu wyjaśniania interpretacyjnego przywołuje wnioskowanie abdukcyjne, czyli wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia. W procesie interpretacji, przy braku niezbitych dowodów, nie da się potwierdzić prawdziwości żadnej z hipotez. Można je tylko uprawdopodabniać lub uatrakcyjniać. Biorąc pod uwagę niedoskonałości wyjaśniania empirycznego i interpretacyjnego, należy dążyć do stosowania ich komplementarnie.

The article arranges issues related to explaining social phenomena, primarily political activities. Three types of explanation are mentioned in the literature: a reason explanation, an interpretative explanation (humanistic, understanding) and an integral explanation combining these two. The author discusses the types of explanation, where he replaces the term “causal explanation” with the term “empirical explanation”. Then he characterizes political activities and their results as an object of explanation. In the last part, on two examples, he examines the practice of empirical and interpretive explanation. With reference to the example of interpretive explanation, he recalls abductive reasoning, i.e. inference to the best explanation. In the interpretation process, in the absence of irrefutable evidence, none of the hypotheses can be confirmed. They can only be enhanced or made more attractive. Considering the imperfections of empirical and interpretive explanation, one should strive to use them complementarily.