„Ciemne strony” przedsiębiorczości

Jest wręcz możliwe, że rozrośnięty mózg człowieka i jego predyspozycje do ścisłego, matematycznego rozumowania wyewoluowały jako narzędzie dla coraz bardziej przebiegłych oszustw […] (Dawkins, 1996, s. 261) Przedsiębiorczość jest zjawiskiem, które oprócz pozytywnych storn i konsekwencji zawiera również „swoją ciemną stronę”. Wykorzystywanie szans czy kreowanie nowych rozwiązań może być bowiem realizowane nie dla „dobra społecznego”, ale na jego szkodę. Negatywna i szkodliwa przedsiębiorczość jednostek i organizacji przejawiająca się działaniami, które naruszają porządek prawny i godzą w podstawowe normy społeczne, jest zatem zjawi‑ skiem, które warto analizować i badać. W niniejszym artykule zaproponowano sposób kategoryzowania „szkodliwej przedsiębiorczości” na dwóch wymiarach: 1) działalność jednostek – działalność organizacji i 2) ukierunkowanie zewnętrzne – ukierunkowanie wewnętrzne. Przedstawiono także różne przykłady zachowań przedsiębiorczych, które są egzemplifikacją praktyk niezgodnych z prawem i podstawowymi normami społecznymi.

Entrepreneurship is a phenomenon that alongside positive aspects and consequences also includes a “dark side”. Using opportunities, or creating new solutions cannot be implemented only for “social good”, but also to the detriment of social or economic status. Negative and harmful entrepreneurship of individuals and organizations manifested in actions that violate the law and threaten the basic social norms is therefore a phenomenon that should be analysed and investigated. The paper proposes a method of categorizing “harmful entrepreneurship” on two dimensions: 1) the activity of individuals – activities of the organization and 2) the orientation of the external environment – internal orientation of one environment. The paper also presents various examples of entrepreneurial behaviour, which is an exemplification of practices inconsistent with the law and basic social norms.