Mimikra i polimorfizm u motyla Papilio dardanus

Mimikra od wielu lat dostarcza złożonych problemów badawczych dotyczących zagadnień związanych z doborem naturalnym, a szczególnie z doborem płciowym i ewolucją mimikry. Teoria mimikry zakłada, że zwierzęta upodabniają się do innych niejadalnych gatunków aby zminimalizować presję wywieraną przez drapieżniki, które uczą unikać się danego typu ubarwienia ofiary. U pewnych gatunków motyli występuje mimikra ograniczona do samic. Mimikra Bataesa ograniczona do samic i polimorfizm zostały stosunkowo dobrze opisane u afrykańskiego motyla Papilio dardanus. Samice tego motyla upodabniają się do różnych niejadalnych gatunków (modeli), np. z rodziny Dannaidae. Polimorfizm kontrolowany jest przez nie mniej niż 11 alleli zlokalizowanych w jednym lokus. U P. dardanus znane są także samice andromorficzne, których rola nie została jednak poznana. W pracy przedstawiam hipotezy dotyczące ewolucji mimikry oraz hipotezy związane z polimorfizmem samic. Większość hipotez odnosi się do dobru płciowego, pozostałe dotyczą ekologiczno-fizjologicznego kompromisu (ang. trade-off) i korzyści z mimikry zależnych od frekwencji występowania modeli jak też form polimorficznych naśladowcy. Opisuję również możliwe drogi ewolucji mimikry. Ostatnie badania pokazują, że ptaki atakują częściej niejadalne ofiary, kiedy zagęszczenie ich populacji jest większe. Fakt ten jest niezgodny z hipotezą korzyści z mimikry zależnych od frekwencji, która jest uznawana z najbardziej trafną. Hipoteza unikania napastowania samic andromorficznych przez samce także nie wyjaśnia obecności tych forma samic w populacji.

Mimicry theory provides a lot of problems involving natural selection, particularly sexual selection and evolutionary routes of mimicry types. In some butterflies there is a mimicry limited to females. The Batesian mimicry and resulting polymorphism limited to females is especially well known in Papilio dardamus butterfly. This polymorphism is controlled by 11 alleles at a single locus. Females mimic resemble to different inedible species of butterflies, for example those from family Danaidae. Moreover, in P. dardanus the andromorphic females are also known, the role of which has not been thoroughly explained. In this review, I summarize hypotheses concerning the evolution of the mimicry-related polymorphism in this butterfly. Recent studies shows that avian predators attack inedible preys more frequently when their population density is higher. This fact does not prove the hypothesis of the frequency-dependent advantage of mimicry. I also describe possible evolutionary routes of the mimicry. Female limited mimicry and monomorphic mimicry have been evolved by independent routes. It also seems that the hypothesis of sexual harassment avoidance does not explain the appearance of andromorphic females in Papilio dardamus.