Reaktywne formy tlenu w roślinach - więcej niż trucizna

Reaktywne formy tlenu (ROS) odgrywają istotną rolę w roślinach, nie tylko jako toksyczne produkty uboczne, powstające podczas metabolizmu tlenowego, ale też związki uczestniczące w regulacji rozwoju i odpowiedzi na stres. W niniejszej pracy przeglądowej przedstawiono rodzaje ROS, powodowane przez nie uszkodzenia, miejsca ich powstawania i detoksykacji w komórce roślinnej. Sygnałowa funkcja ROS w ostatnich latach stała się przedmiotem intensywnych badań. Wykazano, iż ROS uczestniczą w regulacji odpowiedzi na rozmaite rodzaje stresu abiotycznego, m.in. światło o wysokim natężeniu, wysoką lub niską temperaturę, czy zasolenie. Ponadto, są one ważnym elementem odpowiedzi na atak patogenu, pełniąc zarówno funkcję sygnałową, jak i efektorową. Wiadomo, że ROS odgrywają rolę w regulacji rozwoju roślin, w tym wzrostu korzeni, blaszki liściowej, czy łagiewki pyłkowej. Molekularny mechanizm działania ROS wciąż jest słabo poznany. Do tej pory poznano niektóre elementy kaskad sygnałowych, w tym regulowane przez ROS kinazy, fosfatazy oraz szereg czynników transkrypcyjnych. W niniejszej pracy omówiono wyżej wymienione zagadnienia w oparciu o najnowsze doniesienia literaturowe.

Reactive oxygen species (ROS) play a number of important roles in plants, not only as a toxic byproducts of oxygen metabolism, but also as regulators of development and stress responses. In the present review, types of ROS, their chemical reactivity, sites of their generation and detoxification in plant cells are described. Recently, signaling function of ROS has been intensively examined. It was shown, that ROS participate in the regulation of responses to various types of abiotic stress, like high light, high or low temperature or salt stress. Moreover, ROS are important in response to pathogen attack, acting as signaling molecules, but also as toxic agents to pathogens. It is also known, that ROS participate in the regulation of development processes, such as growth of roots, leaves and pollen tubes. Molecular mechanism of ROS action is still poorly known. Up to date, some elements of signaling cascades were identified, like kinases, phosphatases and transcription factors. In this paper, signaling functions of ROS been described in the light of recent literature data.