Strategie rozrodcze robotnic pszczoły miodnej (Apis mellifera L.)

Pszczoła miodna (Apis mellifera) należy do owadów eusocjalnych, wśród których występuje reprodukcyjny podział pracy. Funkcję reprodukcyjną w rodzinie pszczelej pełni matka, natomiast robotnice zazwyczaj zaprzestają produkcji własnego potomstwa i wykonują wszystkie inne prace w gnieździe. Robotnice nie są jednak całkowicie sterylne i w szczególnych przypadkach mogą składać niezapłodnione jaja, z których wylęgają się prawie wyłącznie samce. W tym artykule został przedstawiony współczesny stan wiedzy na temat ewolucji różnych strategii rozrodczych u robotnic pszczoły miodnej. Opisano tutaj strategie reprodukcyjne robotnic znajdujących się w rodzinie z matką. Zwrócono tu uwagę zarówno na zachowania rozrodcze, które są typowe dla większości dzikich podgatunków pszczoły miodnej, jak i na te, które związane są z rzadkimi mutacjami. Rozpatrywano także przypadki robotnic przebywających w osieroconej rodzinie, w której nie ma już szans na wychowanie nowej matki. Całość dopełnia omówienie najnowszych odkryć związanych ze strategiami rozrodczymi u robotnic, które jako larwy wychowywały się w kolonii pozbawionej matki, co w naturalnych warunkach zdarza się zawsze w czasie rójki będącej jedynym naturalnym sposobem podziału rodziny.

Honey bee (Apis mellifera) belongs to eusocial insects, which are characterized by reproductive division of labor. In a well-functioning honey bee colony, reproduction is performed by a queen while workers perform all other tasks. Also, the workers are not completely sterile and there are situations when they can lay unfertilized eggs from which almost exclusively males (drones) hatch. This paper describes the contemporary state of knowledge on the evolution of different reproductive strategies in worker honey bee. Reproductive strategies of workers, which stay in a queenright colony is described. It is shown that the reproductive behavior of workers, both in the wild subspecies honeybee as well as in those, which are characterized by rare mutations. Also, the reproductive potential of workers in queenless colonies where workers have no chance to rear a new queen is demonstrated. All this is supplemented by a description of the latest finding concerning the reproductive strategies of honeybee workers.