Między autonomią a podporządkowaniem. Problemy metodologiczne analizy (pół)peryferyjnych systemów nauki

Niniejszy artykuł stanowi jeden z głosów w dyskusji nad półperyferyjnym charakterem systemów produkcji naukowej, dla której pretekstem była publikacja książki Gra peryferyjna Tomasza Warczoka i Tomasza Zaryckiego. Autorzy skupiają się w nim na metodologicznych wyzwaniach stojących przed analizą charakteru systemów nauki z perspektywy globalnego podziału pracy. Jako możliwe rozwiązanie dotychczasowych trudności wskazują na konieczność symetrycznej syntezy propozycji teoretycznych Pierre’a Bourdieu i Immanuela Wallersteina. Z jednej strony pozwoli to uniknąć sprowadzenia zjawisk w polu nauki wyłącznie do poziomu ekonomicznego, z drugiej zaś da szansę przemyśleć zależność, w jakiej pozostają do siebie nauka i gospodarka. Dopiero tak skonstruowana rama teoretyczna daje możliwość uchwycenia mechanizmów wytwarzania hierarchizujących podziałów w globalnej nauce takich jak ten na centrum i peryferia.

This article is one of the voices in the discussion on the semi-peripheral nature of knowledge production systems, inspired by the publication of Gra peryferyjna by Tomasz Warczok and Tomasz Zarycki. The authors focus on the methodological challenges facing the analysis  of the nature of science systems from the perspective of the global division of labour. As a possible solution to the current difficulties, they indicate the need for a symmetrical synthesis of the theoretical perspectives of Pierre Bourdieu and Immanuel Wallerstein. On the one hand, such perspective avoids viewing phenomena in the field of science only through the economic lense, and on the other, it makes possible to rethink the dependence in which science and the economy remain. Only such theoretical framework enables to capture the mechanisms of creating hierarchical divisions in global science, such as the centre and periphery.