Użycie form adresatywnych w tekstach literackich jako odzwierciedlenie otwartości na doświadczenia Carla Rogersa

W artykule podjęta została próba zastosowania koncepcji dystansów interpersonalnych, wyrażanych w tekstach literackich poprzez formy adresatywne, do pomiaru stopnia otwartości na doświadczenia (zgodnie z teorią Carla R. Rogersa) u wybranych bohaterów tekstów literackich. Zdaniem C. Rogersa, otwartość na doświadczenie jest kluczem do sukcesu, gdyż organizm człowieka – pod wpływem przyswajanych nowych doświadczeń – jest w stanie szybko i elastycznie się zmieniać. W efekcie osoby o wysokim stopniu otwartości na doświadczenia wybierają sytuacje i zdarzenia pozytywnie wpływające na ich ogólny rozwój. Punkt wyjścia dla proponowanych rozważań stanowi teoria dystansów personalnych, dystansu psychofizycznego oraz koncepcja Carla Rogersa. Celem podrzędnym artykułu jest ocena skuteczności konstruktu badawczego i odpowiedź na pytanie, czy prezentowana w niniejszym artukule koncepcja dystansów interpersonalnych może być realnie wykorzystywana w stosunku do jednostek ludzkich, jak również odpowiedź na pytanie, czy istnieje zależność pomiędzy dążeniem do zmniejszenia dystansu interpersonalnego między nadawcą i odbiorcą komunikatu a stopniem otwartości na doświadczenia C. Rogersa.

The article attempts to apply the concept of interpersonal distances expressed in literary texts through forms of address to measure the degree of openness to experience. The starting point for the proposed considerations is the theory of personal distances, psychophysical distance and the theory of Carl Rogers. According to Rogers, openness to experience is the key to success, because the human body is able to change quickly and flexibly under the influence of learned new experiences. As a result, people with a high degree of openness to experience choose situations and events that positively affect their overall development. The analysis was based on two contemporary plays: Requiem for the hostess by Wiesław Myśliwski and The Fourth Sister by Janusz Głowacki. The research aimed to determine whether there is a relationship between the desire to reduce the interpersonal distance between the sender and the recipient of the message and the degree of openness to experience. Another research task was to assess the effectiveness of the original research construct and to answer the question whether the theory of interpersonal distances presented in this article can be used in real terms in relation to individuals. The analyzed statements of the heroes of the two selected dramas indicate the correlation between the desire to reduce the interpersonal distance and the degree of openness to experience.