Why houses of former manor farm workers in Greater Poland need to be protected

Praca podejmuje temat ochrony folwarcznych domów pracowniczych zachowanych w krajobrazie wsi wielkopolskiej. Budynki mieszkalne dawnej służby folwarcznej od początku swojego istnienia wpływały znacząco na kreowanie wizerunku wielkopolskiej wsi. Wynikało to zarówno z ich charakterystycznego opracowania kostiumu architektonicznego, jak i specyficznego umiejscowienia w układach ruralistycznych. Swoista architektura jest wynikiem modułowego rozplanowania wnętrz (niezależnie od liczby mieszkań znajdujących się w jednym obiekcie), a lokalizacja – pełnionej funkcji użytkowej w strukturach folwarcznych. Niestety, specyficzne, a jednocześnie malownicze „uliczki” obudowane jedno- lub dwustronnie domami dawnej służby folwarcznej z każdym dniem coraz bardziej zatracają swój pierwotny wygląd. Stan taki jest spowodowany powszechnie przeprowadzanymi pracami modernizacyjnymi poszczególnych lokali mieszkalnych, a w ostatnich latach wzmożonymi termoizolacjami budynków. W efekcie tego typu działań większość detali architektonicznych zostaje zasłoniętych albo całkowicie usuniętych. W celu uniknięcia dalszego niszczenia historycznej substancji architektonicznej należy jak najszybciej opracować zasady postępowania obowiązujące w trakcie remontów na omawianej grupie obiektów i podjąć działania uświadamiające ich mieszkańców. Zasadniczym celem pracy jest zwrócenie uwagi na współczesne niebezpieczeństwa zagrażające omawianej grupie budynków, często wynikające z nieświadomości jej obecnych użytkowników, ale przede wszystkim na zachowanie domów o wartościach historycznych w jak najlepszym stanie, aby przez kolejne dziesięciolecia stanowiły świadectwo wiejskiego dziedzictwa kulturowego in situ we wsiach Wielkopolski.