System pomocy społecznej a starzenie się populacji – wyzwania i bariery w zakresie opieki długoterminowej

Starzenie się populacji Polski stawia przed społeczeństwem wyzwania związane z koniecznością zabezpieczenia zróżnicowanych potrzeb rosnącej grupy osób starszych. Pomimo postępu cywilizacyjnego (m.in. w zakresie technologii medycznych) nie każda osoba starsza będzie się cieszyła dobrym zdrowiem i zachowa zdolność do samoopieki do ostatnich dni życia. Część seniorów będzie mogła w przypadku wystąpienia różnego typu ryzyka, m.in. socjalnego lub zdrowotnego, liczyć na wsparcie ze strony rodziny. Natomiast według prognoz demograficznych i ekonomicznych zwiększać się będzie liczba seniorów, których zabezpieczenie potrzeb będzie uzależnione od wsparcia ze strony sektora pomocy społecznej. Celem artykułu jest przedstawienie, przed jakimi wyzwaniami staje sektor pomocy społecznej w związku z procesem starzenia się populacji. W szczególności, jakie są zakres, formy i rodzaje świadczeń z pomocy społecznej dla osób starszych oraz jakie są główne ograniczenia i bariery w ich realizacji. Zaprezentowane dane wskazują, że rządzącym w Polsce trudno będzie w najbliższym czasie sprostać zapotrzebowaniu na usługi opiekuńcze, szczególnie w wymiarze długoterminowym z uwagi na niedostatek zasobów, w tym ludzkich, finansowych itp. Dodatkowo w agendzie politycznej nie widać nacisku na tę sferę polityki publicznej.

The aging of Polish population poses a challenge to the society resulting in the necessity to meet the needs of the increasing number of the elderly. Despite the progress of civilization (i.a. in medical technology), not every elderly person will be in good health and maintain their ability to care for themselves until their last days. In the event of some kinds of risks, i.a. social or health, some seniors will be able to count on their families’ support, whereas the number of seniors who are dependable on social welfare institutions will continue to increase, according to the latest demographic and economic forecasts. The aim of this article is to present the challenges the social welfare system has to face as a result of the aging population. In particular, the coverage, forms and kinds of benefits the elderly receive from the social welfare, and what main limits and barriers they have to overcome to receive them. The presented data suggests that the government will experience difficulties with meeting the demands for care services, especially long-term ones, due to the lack of resources, including human and financial ones. In addition, the policy agenda does not show any form of pressure on this area of public policy.