An impact of urbanisation on the shallow groundwater chemical outflow in the Vicinity of the Kaunas city

Mieszkańcy Kowna używają wodę pochodzącą z płytkiego poziomu wodonośnego, nie chronionego przed bezpośrednim zanieczyszczaniem. Z kolei miejskie studnie pobierają wodę rzeczną, przepływającą z Niemna i rzeki Neris. Jakość tej wody często nie spełnia wymogów sanitarnych dla terenów miejskich. Również wielu mieszkańców na obrzeżach miasta używa wody z płytkich, często zanieczyszczonych studzien. Dlatego też ochrona wód podziemnych i poprawa ich jakości jest ważnym problemem Kowna. Metody badań tego problemu opierają się na dawnych badaniach i pracach terenowych: hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, geologicznych i hydrologicznych. Przepływ płytkich wód podziemnych na terenach zurbanizowanych zależy od warunków fizycznych. Najszybszy przepływ występuje w aluwialnych glebach dolinnych. Na tych obszarach moduł przepływu wynosi 10–15 l/s km2. Najmniejszy przepływ płytkich wód podziemnych ma miejsce na obszarach pokrytych gliną i iłem: <0,7 l/s km2. Na przepływ tych wód ma również wpływ przykrycie powierzchni terenu. Dlatego też na większości terenów zurbanizowanych moduły przepływu są 1,5-2,0 razy mniejsze od występujących w glebach żwirowych. Przepływ związków chemicznych zależy od intensywności przepływu płytkich wód podziemnych oraz od stopnia ich zanieczyszczenia. Najwyższy współczynnik odpływu chemikaliów występuje na obszarach zanieczyszczonych z wysokim przepływem płytkich wód podziemnych (zanieczyszczone obszary dolinne pokryte żwirowym aluwium). Najniższe wartości odpływu związków chemicznych występują w stosunkowo mało zanieczyszczonych glebach ciężkich i w iłach. Przepływ płytkich wód podziemnych zanieczyszczonych chemikaliami jest czterokrotnie wyższy na terenach zurbanizowanych, niż na obszarach o nienaruszonych warunkach przyrodniczych.