Źródła ekspansji cywilizacji europejskiej

Artykuł podejmuje problematykę źródeł ekspansji cywilizacji europejskiej. Jest to istotne dla zrozumienia, dlaczego to właśnie Europejczykom udało się narzucić swoją cywilizację całemu światu, choć przecież w równym stopniu mogły to uczynić inne kręgi kulturowe, jak choćby Imperium Wielkiego Stepu, Chiny czy świat islamu. W odpowiedzi uwzględniono zestaw czynników specyficznych dla Europy i nigdzie indziej niewystępujących w tej konfiguracji, takich jak: zróżnicowanie geograficzne, pluralizm polityczny i wolny handel, rewolucja militarna, transoceaniczna żegluga i akumulacja kapitału, nauka technika i druk, okręt i racjonalny odkrywca.

The article addresses the problems of the sources of the expansion of European civilization. They are essential to understand why it were the Europeans who managed to impose their civilization on the whole world, although other cultural circles, such as the Empire of the Steppes, China or the Islamic world, were equally able to do so. The answer involves a set of factors specific to Europe and non-existent in the same configuration elsewhere; the factors include geographic diversity, political pluralism and free trade, military revolution, transoceanic shipping and accumulation of capital, science, technology and printing, ship and rational explorer.