Judaizm i ekonomia. Związek judaizmu z życiem gospodarczym

Artykuł podejmuje tematykę związku judaizmu z szeroko rozumianą aktywnością gospodarczą. Przedmiotem rozważań jest typowe dla etyki żydowskiej rozumienie pieniądza, bogactwa, pracy i gospodarczych inicjatyw. Fundamentalne dla życia gospodarczego kwestie ujęte zostają w odniesieniu do ksiąg uznanych za święte i szczególnie ważne w tej religii (Stary Testament, Talmud). Równie ważne są referencje do kulturowych interpretacji judaizmu, w tym do dzieł klasyków tematyki – Jacquessa Attaliego czy Wernera Sombarta. Kluczowym dla tematyki pojęciem jest „bogactwo”, którego znaczenie zostaje wyprowadzone kolejno z Biblii (Księga Wyjścia) i Talmudu. Ostatecznie ekonomika żydowska daje się przedstawić jako wytwór kultury osadzonej i ufundowanej na religii, a majątek zyskuje etyczną legitymizację. Wywód wieńczą historyczne przykłady aktywności gospodarczej Żydów, będące jednocześnie dowodem na wzajemne powiązania bogactwa i religii.

This article deals with the relationship of Judaism to economic activity. The subject is the typical approach of Jewish ethical thought, concerning the understanding of money, wealth, jobs and economic initiatives. Issues related to fundamental economic life are shown to be covered in the books that the Jewish community considers sacred. Particularly important are the Old Testament and the Talmud. Also important are references to the cultural interpretation of Judaism, including the classical works on the subject – Jacques Attali and Werner Sombart. The key concept is the subject of “wealth,” the meaning of which is derived from the Bible’s Book of Exodus and the Talmud. Finally, the foundations for Jewish economic thought can be expressed as the product of an embedded culture, which is founded on religion, in which property acquires ethical legitimacy. The argument is crowned with historical examples of the noble economic activity of the Jewish people, which also give evidence of the interrelatedness of religion and the proper use of wealth.