Numeorus analytical methods have been developed for determination of micronutrients, heavy metals and trace elements in soil. However, rapid and easy-to-perform methods are still needed for chemical composition analysis of soil that would be based on simultaneous extraction of multiple elements. Furthermore, it would be beneficial if element concentration in soil using these methods were correlated with its concentration in plants. The aim of the study was to determine the interdependency between soil concentration of: Al, B, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Li, Mn, Mo, Ni, Pb, Sr, Ti, V and Zn extracted using 0.03 M CH3COOH or 1 M HCl and its content in spinach leaves and lettuce heads. In reference to Al, B, Ba, Cd, Mn, Ni and Zn level in spinach as well as Al, B, Ba, Cd, Cr, Fe, Li and Ti accumulation in lettuce, higher values of correlation coefficients were calculated for soil and plant content of these elements after extraction with 0.03 M CH3COOH than 1 M HCl. In the case of: Cr, Cu, Fe, Li and Sr in spinach as well as Ni and Pb in lettuce, higher values of this parameter were found for 1 M HCl soil extraction when compared with the other tested method. No significant relation was found between Pb and Ti accumulation in spinach as well as Cu Mn, Sr or Zn content in lettuce and its level in soil irrespective of the extraction method (0.03 M CH3COOH or 1 M HCl).
Opracowano wiele metod oznaczania zawartości mikroskładników, metali ciężkich oraz pierwiastków śladowych w glebie. Jednakże nadal istnieje potrzeba poszukiwania szybkich i łatwych do wykonania metod analizy składu chemicznego gleby, które byłyby oparte na wspólnej ekstrakcji wielu składników. Najlepiej, by zawartość składników oznaczona w glebach za pomocą tych metod była skorelowana z ich zawartością w roślinach. Celem badań było określenie zależności pomiędzy zawartością w glebie Al, B, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Li, Mn, Mo, Ni, Pb, Sr, Ti, V i Zn ekstrahowanych za pomocą 0,03 M CH3COOH (metoda uniwersalna) i 1 M HCl (test Rinkisa), a ich zawartością w liściach szpinaku i w główkach sałaty. W odniesieniu do zawartości: Al, B, Ba, Cd, Mn, Ni i Zn w szpinaku oraz Al, B, Ba, Cd, Cr, Fe, Li i Ti w sałacie wyniki badań wykazały wyższą wartość współczynników korelacji pomiędzy zawartością pierwiastków w glebie oznaczonych za pomocą 0,03 M CH3COOH niż w 1 M HCl a zawartością tych pierwiastków w roślinach. W porównaniu z ekstrakcją 0,03 M CH3COOH stwierdzono wyższą wartość współczynników korelacji, po oznaczeniu pierwiastków w glebie w 1 M HCl, z ich zawartością w roślinach w przypadku: Cr, Cu, Fe, Li i Sr w szpinaku oraz Ni i Pb w sałacie. Nie stwierdzono istotnego związku pomiędzy zawartością Pb i Ti w szpinaku oraz Cu Mn, Sr and Zn w sałacie, a zawartością tych pierwiastków w glebie, oznaczanych zarówno w ekstraktach 0,03 M CH3COOH jak i 1 M HCl.
