The influence of varied nitrogen fertilization on yield and chemical composition of Swiss chard [Beta vulgaris L. var. cicla L.]

The examinations were aimed at determining the dependence between form and rate of applied nitrogen fertilizer vs. yield and chemical composition of leaves of Swiss chard cultivated in greenhouse in spring. Nitrogen was applied in a form of urea, potassium nitrate, and ammonium nitrate at three amounts: 0.2; 0.4; 0.6 g N·dm⁻³ of substrate. Following items were assessed: yield, nutrients contents, as well as chemical analyses of substrate after plant harvest were made. Increase of nitrogen rate in objects with potassium nitrate and ammonium nitrate resulted in the decrease of fresh matter yield, while in objects with urea, the yield remained at constant level. The highest yield of above ground parts (356 g·plant⁻¹) was achieved by fertilizing the plants with the lowest nitrogen rate (as ammonium nitrate). Contents of nitrates in leaf dry matter was within the range of 0.59–1.27% depending on nitrogen rate and form. The highest nitrate levels were found when potassium nitrate was applied as fertilizer, whereas the lowest – when applying ammonium nitrate; however, regardless the fertilizer type, higher rates caused the increase of nitrate contents. Studies revealed that at increasing nitrogen concentration in a substrate, level of vitamin C also increased. Contents of N, P, K, Ca, and Mg in Swiss chard’s leaves depended on nitrogen fertilizer type. Comparison of studied factors influence on potassium concentration in plants indicated that increasing nitrogen rates in objects with urea and ammonium nitrate was accompanied by the decrease of this element content. An inverse dependence was recorded in objects with potassium nitrate, where content of potassium in Swiss chard’s leaves increased along with the nitrogen level increase. Application of 0.2 g N· dm⁻³ substrate appeared to be the most profitable in spring cultivation of Swiss chard, because the largest yields of fresh matter and the lowest share of nitrates in dry matter of studied plant were found.

Burak liściowy (Beta vulgaris L. var. cicla L.) jest warzywem o krótkim okresie wegetacji, należącym do rodziny komosowatych – Chenopodiaceae. Jest to cenne warzywo liściowe, które posiada wysoką wartość odżywczą, zwłaszcza duże zawartości białka (do 25% s.m.), witaminy C, betakarotenu, witamin z grupy B, a także soli mineralnych. Jest rośliną mało znaną w naszym kraju, natomiast powszechnie uprawianą w krajach Europy Zachodniej. Badania przeprowadzone w latach 2004–2005 miały na celu określenie zależności pomiędzy formą oraz dawką stosowanego nawozu azotowego a plonem i składem chemicznym części nadziemnych buraka liściowego uprawianego w szklarni w okresie wiosennym. Azot zastosowano w postaci mocznika, saletry potasowej i saletry amonowej w trzech dawkach: 0,2; 0,4; 0,6 g N·dm⁻³ podłoża. Oceniono wielkość plonu, zawartość składników pokarmowych w liściach oraz dokonano analizy chemicznej podłoża po zbiorze roślin. Zwiększenie dawki azotu w obiektach z saletrą potasową i saletrą amonową powodowało zmniejszenie plonu świeżej masy roślin, natomiast w obiektach z mocznikiem plon utrzymywał się na wyrównanym poziomie. Największy plon (356 g·rośliny⁻¹) otrzymano nawożąc rośliny najniższą dawką azotu przy stosowaniu saletry amonowej. Zawartość azotanów w suchej masie liści mieściła się w zakresie 0,59–1,27% w zależności od dawki i formy azotu. Najwięcej azotanów stwierdzono przy stosowaniu saletry potasowej, najmniej przy zastosowaniu saletry amonowej. W liściach buraka odnotowano zwiększoną ilość azotanów pod wpływem rosnącej dawki azotu. Zawartość witaminy C w roślinie zależała istotnie od badanych czynników. Przy rosnącej koncentracji azotu w podłożu zawartość witaminy C w roślinie również wzrastała. Porównując wpływ badanych czynników na koncentrację potasu w roślinie, odnotowano, iż wzrastającej dawce azotu w obiektach z mocznikiem i saletrą amonową towarzyszył spadek zawartości tego pierwiastka. Odwrotną zależność odnotowano w obiektach z saletrą potasową, gdzie wraz ze wzrostem ilości azotu w podłożu wzrastała ilość potasu w liściach buraku. W warunkach przeprowadzonych doświadczeń stwierdzono, że najwyższy plon części nadziemnych buraka liściowego oraz najmniejszą zawartość azotanów w liściach uzyskano po zastosowaniu 0,2 gN·dm⁻³ podłoża, niezależnie od formy azotu w nawozach.