Sprawa polsko-austriackiej umowy archiwalnej i nieudanych rokowań w latach 1919–1922

Odzyskanie przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 r. wiązało się z koniecznością uregulowania wielu spraw z byłymi państwami zaborczym, m.in. wymiany archiwaliów. W przypadku Austrii chodziło o dokumenty z obszarów Galicji w czasie zaborów oraz okupacji austro-węgierskiej w Królestwie Polskim w latach I wojny światowej. Utrudnieniem były nie dość jasno sformułowane postanowienia Traktatu Pokojowego podpisanego przez mocarstwa zachodnie z Austrią 10 września 1919 r. w St. Germain-en-Laye. W przeciwieństwie do innych państw sukcesyjnych, Rzeczpospolita Polska jako jedyna nie zawarła w latach 1919-1922 umowy archiwalnej z Austrią, co nastąpiło dopiero 26 października 1932 r. w Wiedniu. Rokowania polsko-austriackie znalazły się w impasie nie tylko z powodu stanowiska archiwistów polskich, stojących niezłomnie na gruncie zasady pertynencji, ale także nieskutecznych działań dyplomatycznych utrudnionych kryzysami, przesileniami rządowymi i zmieniającymi się często ministrami spraw zagranicznych.

When Poland regained its independence in November 1918, it was necessary to settle a number of issues with the former partitioning states, including the exchange of archival records. In case of Austria, this involved documents from Galicia under the partitions and from the Austro-Hungarian occupation of the Kingdom of Poland during WWI. One obstacle was the insufficiently clear wording of the Peace Treaty signed between the Western Powers and Austria on 10 September 1919 in St. Germain-en-Laye. Unlike the other successor states, the Republic of Poland was the only one that did not conclude an archival agreement with Austria between 1919 and 1922; this was only done on 26th October 1932 in Vienna. The Polish-Austrian negotiations reached an impasse not only because of the stance of Polish archivists, who steadfastly adhered to the principle of pertinence, but also because of ineffective diplomatic efforts, which were hampered by crises, governmental changes, and frequently changing foreign ministers.