Bezpieczeństwo podziemnych tras turystycznych w ZKWK „Guido” – propozycja badań ankietowych

ZKWK „Guido” będąca częścią Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu jest unikatem w skali światowej. Oprócz prezentacji zabytków techniki górniczej na powierzchni ziemi udostępnia turystom podziemne trasy turystyczne. W chwili obecnej w ZKWK „Guido” udostępniono kilka podziemnych tras turystycznych. Najpopularniejsze znajdują się na poziomie 170 (praca górników na przełomie XIX i XX wieku na obszarze Śląska, zagrożenia w kopalni, tradycje górnicze) oraz 320 (wyrobiska utrzymane w stanie jak najbardziej zbliżonym do pierwotnego). Poziom 355 (otwarty 4 .02.2016r.) można zwiedzać albo podczas tzw. "szychty" (zwiedzający w ubraniu roboczym z przewodnikiem-górnikiem wykonują proste prace górnicze), albo jako tzw. "mroki kopalni" (zwiedzający otrzymują lampy osobiste i zwiedzają trasę po ciemku). Celem artykułu jest przedstawienie propozycji badań ankietowych dotyczących bezpieczeństwa tras turystycznych w odczuciu samych zwiedzających, wraz z wynikami badań pilotażowych przeprowadzonych w ZKWK „Guido”. W tym celu opracowano specjalną ankietę (zamieszczoną w pracy), która obejmowała pytania z zakresu trzech głównych obszarów: bezpieczeństwo ogólne (ankietowanych pytano m.in. o oznakowanie i oświetlenie trasy, elementy mogące stanowić niebezpieczeństwo dla zwiedzających, objawy złego samopoczucia, zachowania przewodnika), zdarzenia potencjalnie niebezpieczne (potknięcia, upadki, uderzenia głową i inne niebezpieczne zdarzenia) oraz zadowolenie turysty (zadowolenie z wycieczki, atrakcje, poczucie bezpieczeństwa, inne uwagi odnośnie bezpieczeństwa). Na podstawie opracowanej ankiety przeprowadzono badania pilotażowe w ZKWK „Guido” wśród 100 losowo wybranych turystów zwiedzających różne trasy podziemne w kopalni. Wyniki badań zamieszczono na wykresach, uwzględniając dodatkowo płeć, wiek, oraz wykształcenie ankietowanych. Ankieta była anonimowa, a jej wypełnienie dobrowolne. Wyniki pilotażowych badań ankietowych powinny pozwolić na udoskonalenie ankiety, której wyniki mogą stać się wskaźnikiem obszarów problemowych, dotyczących bezpieczeństwa tras turystycznych w oczach zwiedzających, wymagających uwagi ze strony decydentów w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.

ZKWK "Guido" which is part of the Museum of Coal Mining in Zabrze is unique in the world. In addition to presenting the monuments of mining technology on the surface of the earth provides tourists underground roads. At present ZKWK "Guido" provides several underground tourist routes. Most are located on level 170 (the work of the miners at the turn of the century in the area of Silesia, the hazard of mines, mining traditions) and 320 (excavation maintained in a position as close as possible to the original). Level 355 (opened on 4th February 2016 years) can be visited either during the so-called "szychta" (visitors in work clothes with a guide-miner perform simple jobs mining), or as so-called "darkness of the mine" (visitors receive a personal lamp and visit the route in the dark). The aim of the article is to propose a survey on the safety of tourist routes in the mind of the visitors themselves, together with the results of pilot studies carried out in ZKWK "Guido." For this purpose, a special questionnaire (as contained in the work), which included questions concerning three main areas: general security (including the respondents were asked about the signs and lighting routes, elements that may constitute a danger to the public, the symptoms of malaise, behavior guide), events potentially dangerous (trips, falls, hitting his head and other dangerous occurrences), and the satisfaction of tourists (satisfaction with tours, attractions, sense of security, other comments on safety). Based on the developed survey was conducted a pilot study in ZKWK "Guido" among 100 randomly selected visitors to the different routes in underground mines. The test results are provided in the charts, taking into account also the gender, age and education of respondents. The survey was anonymous, and its fulfillment voluntary. The results of the pilot survey should allow for refinement of the survey, the results of which can become an indicator of the problem areas, the safety of tourist routes in the feelings of visitors, require attention from policy-makers at the Museum of Coal Mining in Zabrze.