O nurcie białoruskim w polskiej prozie emigracyjnej

Celem prezentowanego szkicu jest dostrzeżenie i wyróżnienie bardzo ważnego nurtu w polskiej powojennej prozie emigracyjnej. Nurt „powrotu do małych ojczyzn”, bardzo istotny w polskiej prozie powojennej, zaowocował wieloma dziełami wspomnieniowymi. Najważniejsze z nich poświęcone zostały ziemiom ukraińskim i białoruskim. Wspomnienia i powieści na temat życia na ziemiach białoruskich włączane są zwykle do nurtu litewskiego z powodu ich historycznej przynależności do Wielkiego Księstwa Litewskiego. Prezentowany szkic stanowi próbę ustanowienia właściwej hierarchii. Autorowi tekstu zależy na oddaniu ważności kultury białoruskiej dla polskiej literatury emigracyjnej, ale także na ujawnieniu budzenia się białoruskiej tożsamości narodowej. Albowiem w nurcie białoruskim napięcie między polskością i białorosyjskością odgrywa ważną rolę. I ten aspekt nie może zaginąć w refleksjach nad literackimi wspomnieniami polskiego życia na ziemiach białoruskich.

The aim of this paper is to distinguish an important trend of memoir literature in the Polish emigration prose. The trend of „returning to small homelands”, very important in the post-war Polish literature, resulted in many memoirs. The most important works were devoted to the lands of Ukraina and Belarusia. However, memories and novels devoted to life in the Belorussian territories usually are included in the Lithuanian trend because of their historic affiliation to the Grand Duchy of Lithuania. The presented paper is an attempt to establish the proper hierarchy. The author of the text is interested in devoting the importance of the Belarusian culture to the Polish emigration literature, he is also interested in revealing the awakening of the Belarusian national identity. For the tension between Polishness and Belarusianness plays an important role in the Belarusian trend. And this aspect cannot be lost in reflections on the literary memories of Polish life in the Belorussian territories.