Źródła przychodów — niesprawiedliwe i skomplikowane różnicowanie opodatkowania dochodu osób fizycznych

Ustawodawca podatkowy ma dużą swobodę w kształtowaniu obciążeń podatkowych. Nie powinno to jednak prowadzić do nieuzasadnionego różnicowania sytuacji podatników, zwłaszcza do odmiennego opodatkowania osób znajdujących się w takiej samej sytuacji. Skutkowałoby to bowiem naruszeniem zasady sprawiedliwości podatkowej. W doktrynie prawa podatkowego powszechnie uznaje się zasadę zdolności płatniczej jako fundament sprawiedliwego opodatkowania. Ustawodawca powinien poszukiwać indywidualizacji osobistej sytuacji podatnika, aby pobór podatku nastąpił z uwzględnieniem możliwości poniesienia tego ciężaru. Przedmiotem opracowania jest sprawdzenie realizacji założenia sprawiedliwego opodatkowania na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Zakres badawczy obejmuje zasady wyodrębniania źródeł przychodów, a następnie różnicowania opodatkowania dochodu. Badanie pokazuje, że zasada zdolności płatniczej nie jest uwzględniania przez ustawodawcę w procesie kształtowania dochodu, a tym samym indywidualnego obciążenia podatkowego. Prowadzi to do niesprawiedliwego opodatkowania już w układzie horyzontalnym (sprawiedliwość pozioma).

The tax legislature has a lot of freedom in shaping the tax burden. However, this should not lead to unjustified differentiation of taxpayers' situations, in particular to different taxation of persons in the equal situation. This would result in a breach of the principle of tax justice. In the doctrine of tax law, the 'ability to pay' rule is the basis for the principle of fair taxation. The tax legislature should seek to assess a taxpayer's personal situation in order to assess the tax according to his/her ability to pay. The aim of this research is to analyze how the theoretical assumption of fair taxation is accomplished in the personal income tax act. Research scope includes rules of distinguish tax revenue sources, then differentiation income taxation. The analysis showed that the 'ability to pay' rule is not taken into account by the legislator in the process of shaping income, and thus the individual tax burden. This leads to unfair taxation in a horizontal level (horizontal tax justice).