Glosa do wyroku NSA z 12.03.2019 r., I OSK 657/19, dotyczącego kontrolowania spółek komunalnych przez radę gminy (glosa częściowo krytyczna)

Przedmiotem glosy jest orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz poprzedzającego go wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim. W wyrokach tych sąd doszedł do przekonania, że rada gminy ma kompetencje do bezpośredniego kontrolowania spółek komunalnych. Wyrok ten stanowi wyłom w dotychczasowej linii orzeczniczej, przyjmującej że nadzór i kontrola sprawowane przez komisję rewizyjną rady gminy następują pośrednio przez kontrolę działalności organu wykonawczego gminy. W artykule poddano analizie argumenty przedstawione przez sąd zarówno na tle dotychczasowego orzecznictwa, jak i wypowiedzi doktryny. W konsekwencji autor dochodzi do przekonania, że stanowisko sądu dopuszczające kontrolę spółek komunalnych przez komisje rewizyjne nie znajduje oparcia w obowiązującym stanie prawnym. Nawet jeżeli przyjąć, że rada może wskazać taki przedmiot kontroli, to nie istnieją instrumenty prawne zmuszające spółkę do podporządkowania się tej kontroli. Jedyny instrument, jaki przewidział ustawodawca, to uprawnienia do indywidualnej kontroli spółek przez radnych.

The subject of the gloss is the ruling of the Supreme Administrative Court and the preceding ruling of the Provincial Administrative Court in Gorzów Wielkopolski. In these judgments, the court came to the conclusion that the municipal council had the power to directly control municipal companies. This judgment is a breach of the previous jurisprudence, assuming that the supervision and control by the audit committee of the commune council takes place indirectly through the control of the activity of the executive body of the commune. The article analyses the arguments presented by the court both against the background of the previous jurisprudence and statements of the doctrine. As a result, the author comes to the conclusion that the position of the Court that allows for the control of municipal companies by audit committees is not supported by the applicable legal status. Even if it is assumed that the board may indicate such an object of control, there are no legal instruments forcing the company to submit to such control. The only instrument envisaged by the legislator is the right to individual control of companies by councilors.