“Interest of the Individual” versus “Common Good” and “Public Interest” in the Context of Technological Progress in Medicine

The paper discusses issues tied to technological progress in the field of medicine, with respect to the categories of: “interest of the individual”, “common good” and “public interest”. The author attempts to present potential moral and legal threats that can result from the application of the latest medical technologies. The paper points out fundamental problems related to technology, medicine, law, and ethics. The analysis performed by the author shows that the technological methods for “human enhancement” can yield great benefits not only from the standpoint of individual interests of patients, but also in the context of the common good and public interest. On the other hand, the transhumanist dreams of the “bionic man” (the “perfect man”) collide with the current global situation, related to the coronavirus pandemic. The noticeable inefficiency of the healthcare system in that respect breeds doubts whether it will be possible, in the short-term perspective, to push back diseases and postpone the moment of death. It is important for the public interest to be understood properly: as the embodiment of the common good (that is, as a kind of a common denominator for the society), and not as the instrument for the fulfilment of the particular goals of the ruling majority. The development of civilization must be based on the universal, common values developed in the European culture. Technological progress in medicine should be accompanied by rational debate on its social costs and by genuine assessment or risks and threats (in the individual, social, civilizationational and cultural dimensions). Such debate is indispensable for the common good.

W artykule poruszone są kwestie związane postępem technologicznym w zakresie medycyny w odniesieniu do kategorii „dobro jednostki”, „dobro wspólne” i „interes publiczny”. Dokonana zostaje próba ukazania jakie mogą być implikacje zastosowania najnowszych technologii medycznych z perspektywy etyki i prawa. Wskazane są podstawowe zagadnienia sporne na osi: „technologie”-„medycyna”-„prawo”-„etyka”. Z jednej strony, z przeprowadzonej analizy wynika, że technologiczne metody „udoskonalania człowieka” mogą przynieść ogromne korzyści nie tylko z perspektywy indywidualnych interesów pacjentów, ale również w kontekście dobra wspólnego i interesu publicznego. Z drugiej zaś strony transhumanistyczne marzenia o „człowieku bionicznym” („człowieku doskonałym”) zderzają się z obecną sytuacją na świecie, wywołaną pandemią koronawirusa. Zauważalna niewydolność systemów opieki zdrowotnej w tym zakresie przyczynia się do powstania wątpliwości, czy w najbliższym czasie uda się rzeczywiście zlikwidować choroby, niepełnosprawność, oddalić moment śmierci (nie wspominając już o jej – prognozowanej przez transhumanistów – eliminacji). Ważne jest, aby interes publiczny był właściwie rozumiany: jako uosobienie dobra wspólnego (czyli swoisty wspólny mianownik dla społeczeństwa), a nie instrument do realizacji partykularnych celów większości rządzącej. Rozwój cywilizacji musi się opierać na wypracowanych w kręgu kultury europejskiej uniwersalnych, wspólnych wartościach. Postępowi technologicznemu w zakresie medycyny powinna towarzyszyć racjonalna debata nad jego społecznymi kosztami, rzetelna ocena ryzyka i zagrożeń, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i społecznym, czy cywilizacyjno-kulturowym. Wymaga to poważnej debaty w skali globalnej – dla dobra wspólnego.