Stwardnienie rozsiane u dzieci i młodzieży

Multiple sclerosis (MS) is a rare disease of the central nervous system in the patients at developmental age. The onset of MS occurring in childhood constitutes less than 10% of the cases. The majority of data originating from the publications concerns the clinical course and laboratory investigations. At present not much is known about the sufficient competence in the histopathological findings, immunopathogenesis and genetic factors in the aforementioned age group. The suitable diagnostic criteria for the paediatric MS have not been defined yet, but many attempts have been made. At present McDonald’s criteria are obligatory, but they are less specific and sensitive for the children. To distinguish acute disseminated encephalomyelitis (ADEM) from the first attack of MS is still a challenging problem. In the differential diagnosis of paediatric MS it should be also taken into account: borreliosis, vasculitis, mitochondrial and metabolic disorders. Paediatric MS is associated with a more favourable course compared to adult MS, however, children can become disabled at a younger age. The relapsing-remitting course in paediatric MS concerns about 90% cases. The primary progressive course occurs rarely. The application of immunomodulatory therapies for children have been recommended, but still there is a lack of prospective investigations and long-term observations. Tolerability and efficacy of interferon β and glatiramer acetate appear to be similar to those observed at adults. In this paper we present the individualities of the childhood MS based on the literature available over the past decade. In particular, the authors present the symptoms, diagnostic and therapeutic difficulties of paediatric MS.

Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM) należy do rzadkich chorób ośrodkowego układu nerwowego w wieku rozwojowym. SM o początku w dzieciństwie stanowi mniej niż 10% przypadków. Najwięcej danych z piśmiennictwa dotyczy przebiegu klinicznego i badań laboratoryjnych. Do tej pory niewiele wiadomo o obrazie histopatologicznym, immunopatogenezie i czynnikach genetycznych w tej grupie wiekowej. Podejmowane są próby stworzenia odpowiednich kryteriów rozpoznania SM wieku rozwojowego. Obecnie obowiązują kryteria McDonalda w modyfikacji Polmana z 2005 roku, jednak w przypadku dzieci są one mniej czułe i specyficzne. Wyzwaniem nadal pozostaje różnicowanie ostrego rozsianego zapalenia mózgu i rdzenia (acute disseminated encephalomyelitis, ADEM) z pierwszym rzutem SM. W diagnostyce różnicowej SM u dzieci należy również uwzględnić neuroboreliozę, zapalenia naczyń, choroby mitochondrialne i metaboliczne. Dziecięce SM jest związane z łagodniejszym przebiegiem w porównaniu z dorosłymi, jednak najmłodsi osiągają niepełnosprawność we wcześniejszym wieku. Przebieg remitująco-rzutowy u dzieci dotyczy około 90% przypadków, a przebieg pierwotnie postępujący występuje znacznie rzadziej niż u dorosłych. U dzieci zaleca się stosowanie leków immunomodulacyjnych, niemniej brak jest badań prospektywnych i obserwacji długoterminowych. Tolerancja i skuteczność interferonów β oraz octanu glatirameru wydają się podobne do obserwowanych u dorosłych. W niniejszym artykule przedstawiono odrębności dziecięcego SM zebrane na podstawie publikacji z ostatniego dziesięciolecia. Autorzy opisują przede wszystkim objawy oraz trudności diagnostyczne i terapeutyczne.