Charakterystyka etiologiczna udarów mózgu leczonych w Klinice Neurologii UM w Białymstoku z analizą czynników ryzyka

Background: Polish epidemiological studies reported high ratio of morbidity and mortality on first in life stroke attack, lasting for several years increased with age. We can decrease those indicators significantly after identifying the risk factors and introducing prevention of stroke. The aim of the study was epidemiological analysis of patients hospitalised in the Department of Neurology Medical University in Bialystok. We have concentrated on aetiology with risk factors and mortality, depending on the age and sex of our patients. Material and methods: We recorded all cases of stroke in patients hospitalised in the Department of Neurology, Medical University in Bialystok during one year. We collected data using questionnaires from POLKARD (National Programme of Prophylaxis and Treatment of Cardiovascular Diseases). Results: We studied 408 patients – 185 (45.3%) women and 223 (54.7%) men with subarachnoid haemorrhage in 6.9%, intracerebral haemorrhage in 12.5% and ischaemic stroke in 80.6% cases. The most often observed risk factors were hypertension (81.2% cases), aerial fibrillation and morbus coronarius (38%). We observed case fatality rates in 11.6% patients with ischaemic stroke and in 21.5% with haemorrhagic stroke. Average mortality in the Department of Neurology Medical University in Bialystok was 13.5%. Conclusions: Hypertension is the most frequent risk factor of stroke attack and we often observed a few risk factors in one patient. Conducting treatment in stroke units can decrease early mortality in stroke.

Wstęp: W przeprowadzonych w Polsce badaniach epidemiologicznych stwierdzono utrzymujący się od kilkunastu lat wysoki współczynnik zapadalności na pierwszy w życiu udar mózgu, wzrastający wykładniczo z wiekiem oraz połączony z wciąż dużą śmiertelnością. Poznanie czynników ryzyka oraz wprowadzenie profilaktyki może istotnie zmniejszyć powyższe wskaźniki. Celem pracy było przeprowadzenie analizy epidemiologicznej pacjentów z udarem mózgu hospitalizowanych na Pododdziale Udarowym Kliniki Neurologii USK w Białymstoku. Uwzględniono w szczególności etiologię z czynnikami ryzyka oraz śmiertelnością w zależności od wieku i płci chorych. Materiał i metody: Rozpatrzono wszystkie przypadki pacjentów hospitalizowanych w Klinice Neurologii USK w Białymstoku z powodu udaru mózgu w ciągu pełnego roku kalendarzowego. Posłużono się ankietami prowadzonymi w ramach Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Sercowo-Naczyniowych (POLKARD). Obliczenia statystyczne wykonywano przy użyciu programu Statistica w wersji 8.0. Wyniki: Przeanalizowano wyniki 408 pacjentów, w tym 185 (45,3%) kobiet oraz 223 (54,7%) mężczyzn z rozpoznanym: krwotokiem podpajęczynówkowym – 6,9%, krwotokiem śródmózgowym – 12,5% oraz udarem niedokrwiennym – 80,6%. Etiologię zatorową pochodzenia sercowego zdiagnozowano u 39,4%, zakrzep dużych naczyń u 35%, natomiast udar zatokowy u 11,6% pacjentów. Najczęstszym czynnikiem ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu było nadciśnienie tętnicze (81,2%), następnie migotanie przedsionków i choroba niedokrwienna serca (38%). Zmarło 11,6% chorych z udarem niedokrwiennym mózgu oraz 21,5% z udarem krwotocznym. Średnia śmiertelność wyniosła 13,5%. Wnioski: Najczęstszym czynnikiem ryzyka udaru mózgu było nadciśnienie tętnicze, które szczególnie często współwystępowało z dodatkowym czynnikiem ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu. Prowadzenie leczenia udaru mózgu w pododdziałach udarowych wiąże się z obniżeniem śmiertelności wczesnej.