Jak ludzie pamiętają ból. Rola czynników sytuacyjnych i emocjonalnych

Coraz więcej danych dowodzi, że pamięć bólu ulega zniekształceniom. Wyniki niektórych badań wskazują, że zarówno ból przewlekły, ostry, jak i wywoływany eksperymentalnie pamiętany jest jako silniejszy niż był doświadczany. Z drugiej jednak strony kilka badań wykazało, że ból ostry i eksperymentalny może być także pamiętany jako słabszy. Inne dane wskazują na brak różnic między pamiętanym a rzeczywistym bólem przewlekłym, ostrym i eksperymentalnym. Dotychczasowe badania dowodzą, że na pamięć bólu wpływa wiele czynników, w tym średnia siła bólu rzeczywiście odczuwanego, najsilniejszy i ostatni epizod bólu, czas, jaki upłynął od doświadczenia bólu do jego odpamiętania oraz siła bólu odczuwana w momencie przypominania. Do czynników psychologicznych, które mogą być powiązane z pamięcią bólu należą: oczekiwania dotyczące bólu, negatywny afekt, stan i cecha lęku, stres i skłonność do katastrofizowania. Niniejszy artykuł podsumowuje wyniki serii badań przeprowadzonych przez Zespół Badania Bólu z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, które miały na celu odpowiedzieć na pytania, dlaczego rezultaty dotychczasowych badań są tak zróżnicowane, a także określić, jakie czynniki wpływają na pamięć bólu. Do najważniejszych i najbardziej nowatorskich wyników zaliczyć należy stwierdzenie, że na pamięć bólu wpływa znaczenie i wartość afektywna doświadczenia bólu wraz z odkryciem, że nie tylko negatywny, ale także pozytywny afekt mają wpływ na pamięć bólu. Rezultaty te mają ważne implikacje zarówno dla badań klinicznych, jak i dla praktyki klinicznej.   Artykuł został przygotowany w ramach realizacji projektu badawczego nr 2016/23/B/HS6/03890 finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

There is growing evidence that people may not remember pain accurately. Some studies have shown that recalled chronic, acute, and experimental pain is exaggerated. However, a few studies have demonstrated that recalled acute and experimental pain may be underestimated. Additional data shows that past chronic, acute, and experimental pain may be remembered accurately. Previous studies have found that many factors may influence the memory for pain, including the mean pain intensity that is experienced, the peak and the end of pain, the length of delay between the pain experience and its recall, and current pain during pain recall. Psychological factors that may be related to the memory for pain include pain expectations, negative affect, state and trait anxiety, distress, and pain catastrophizing. This article summarizes the results of a series of studies conducted by the Pain Research Group from the Institute of Psychology of the Jagiellonian University aimed to answer the question why previous findings are so diverse and to identify factors influencing the memory of pain. The most important and novel results of these studies include the finding that memory of pain is influenced by the meaning and affective value of the pain experience together with the finding showing that the memory of pain is influenced not only by negative affect, but also by positive affect. These results may have important implications for both clinical research and clinical practice.   The article is part of a research project no. 2016/23/B/HS6/03890 funded by the National Science Centre, Poland.