Wstyd a orientacje działania

Wstyd może odgrywać centralną rolę w zakresie motywacji i regulacji sposobu myślenia, odczuwania i działania ludzi. Ludzie potrafią poświęcić wiele uwagi i energii temu, aby dobrze wypaść w oczach innych i właściwie zachować się w relacjach społecznych czy w sytuacjach zadaniowych, ponieważ obawiają się sankcji społecznych i przekroczenia pewnych powszechnie akceptowanych standardów funkcjonowania. Pomimo dziesięcioleci badań nad emocją wstydu wciąż nie mamy jasności co do mechanizmów jej działania w życiu jednostki. Celem artykułu jest opisanie na podstawie przeglądu literatury sposobów rozumienia wstydu oraz omówienie dwóch przeciwstawnych podejść do sposobów radzenia sobie z emocją wstydu, rozumianych jako orientacja działania konstruktywnego bądź destruktywnego.

Shame can play a central role in motivating and regulating people’s thoughts, feelings, behaviors, achievements and social adaptation. People can devote much attention and energy to make a good impression in the eyes of others and properly behave in social relationships or task situations because they fear social sanctions and consequences of not keeping up with certain standards of functioning. Despite decades of research into the emotion of shame we still do not have a clear idea of the functions and mechanisms of shame in the life of an individual. The purpose of the article is to discuss the most frequent ways of understanding shame in current psychological literature as well as to describe the two opposing approaches to dealing with emotional shame, namely, the constructive and the destructive ones.