Kształtowanie klauzul dyskrecjonalnych w systemie dublińskim

Artykuł dotyczy procesu kształtowania się klauzul dyskrecjonalnych - klauzuli suwerenności i klauzuli humanitarnej - w procesie ustalania państwa odpowiedzialnego za rozpoznanie wniosku azylowego. Zawiera analizę dokonywanych na przestrzeni lat zmian regulacji w tej materii. Wprowadzone jak dotychczas, a także planowane na przyszłość modyfikacje wiążą się ze stale utrzymującym się problemem znacznych wątpliwości interpretacyjnych w obszarze omawianych dyskrecjonalnych uprawnień państw. Opracowanie zawiera przegląd danych statystycznych dotyczących wykorzystywania klauzul w poszczególnych państwach członkowskich i odnosi się również do orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości wydawanych w ramach poruszanej problematyki. Dąży do wyjaśnienia, w jaki sposób klauzule dyskrecjonalne mają wpływ na system dubliński i w tym świetle prezentuje kierunki przyszłych, proponowanych przez prawodawcę udoskonaleń prawnych. Przeprowadzone badania dowodzą, że klauzule dyskrecjonalne są stosowane tylko wyjątkowo przez państwa członkowskie, jednak nieprecyzyjność przepisów powoduje, że występowanie tych nielicznych nawet przypadków może prowadzić do obniżenia skuteczności procedury dublińskiej. Z kolei prawodawca unijny dąży do wyjaśnienia zasad i ograniczenia przypadków, w których klauzule dyskrecjonalne zastępują kryteria wynikające z rozporządzenia Dublin III. Podczas tworzenia artykułu zastosowano następujące metody: analizę opisową, historyczną, prawną i statystyczną.

The article deals with the evolution of discretionary clauses – the sovereignty clause and humanitarian clause – in Dublin systemsince the beginning of its existence. It focuses on changes of regulations, caused by numerous interpretative doubts in several Member States, presents statistics on the use of clauses and finally explains the reasons for future changes. It refers to judgements of the Court of Justice and Eurostat database as well, which enables to explore how discretionary clauses have been incorporated into the whole Dublin system. As a result, the article shows that discretionary clauses are used only exceptionally by the Member States, but may lead to the overrunning of Dublin procedure due to imprecision. In turn, the EU legislator seeks to clarify the rules and limit the cases in which discretionary clauses replace the criteria arising from the Dublin III Regulation. While creating the article, the following methods were used: the descriptive, historical, legal and statistical analysis.