Prawnoautorskie aspekty kazania

Przedmiotem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów prawnoautorskiej ochrony kazania. Kazanie będąc formą posługi słowa Bożego jest regulowane prawem kościelnym, ale równocześnie podlega prawu polskiemu. W związku z tym przedstawiono najpierw obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa wewnętrznego Kościoła Katolickiego i prawa państwowego - przede wszystkim ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 roku. Następnie stwierdzono, że kazanie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego i podlega ochronie, jeżeli wykazuje wszystkie trzy cechy konieczne do uzyskania tejże kwalifikacji: stanowi rezultat pracy człowieka (kaznodziei), jest działalnością twórczą o indywidualnym charakterze i jest uzewnętrznione w żywym przepowiadaniu konkretnego kaznodziei lub też w formie opublikowanego tekstu kazania. W ostatniej części na podstawie analiz prawnych i literatury z zakresu homiletyki zdiagnozowano podstawowe problemy współczesnego kaznodziejstwa i w związku z tym sformułowano wskazania dla praktyki przepowiadania wynikające z prawnej ochrony kazania jako utworu. Artykuł napisano z wykorzystaniem metody dogmatycznoprawnej i historycznoprawnej.

The article aims to present selected aspects of copyright protection of the sermon. A sermon, being a form of the ministry of God’s word, is regulated by ecclesiastical law, but at the same time it is subject to Polish law. In view of this, the relevant provisions of the internal law of the Catholic Church as well as provisions of state law are introduced first, including especially the Act on Copyright and Related Rights of 4 February 1994. Next, it is argued that a sermon is a work under copyright law and it is protected if it exhibits all three qualities necessary to obtain this qualification: it is the result of a person’s (preacher’s) work, it is the product of creative activity of individual nature and it is externalized in the preaching of a particular preacher or in the form of a published text of the sermon. In the last part, the basic problems of modern preaching are identified on the basis of legal analyses and homiletic literature, followed by the guidelines for the practice of preaching resulting from the legal protection of the sermon. The article was written using the legal-dogmatic and legal-historical methods.