With rhymes about the human fate. Philosophy in the poetry of Giacomo Leopardi

Giacomo Leopardi is one of those authors whose texts oscillate on the border between literature and philosophy. It is true that Leopardi does not use traditional forms of philosophical expression, but the fact is that most of the considerations of the Italian thinker are expressed by the simultaneous conduct of two discourses: literary and philosophical. Leopardi experimented almost every form of literary expression, but he went down in history mainly as a poet, who contained a significant part of his highest beliefs in poetry. The practice of philosophizing through poetry is nothing new in literature, and the various connections between literature and philosophy are almost ancient, but the ongoing discussions in the world of Italian critics about the relationship between Leopardi and philosophy suggest that the reflective lyrics of the famous poet from Recanati are an noteworthy case. This article is a reflection on the use of figures of speech in the process of explaining the worldview by Leopardi, with particular emphasis on metaphor, and on the overall impact of the poetic medium on the presentation and shaping of adopted ideology.

Giacomo Leopardi jest jednym z tych autorów, którzy w historii kultury zachodniej zapisali się jako twórcy z pogranicza literatury i filozofii. Co prawda Leopardi nie posługuje się tradycyjnymi formami wypowiedzi filozoficznej, jednak faktem jest, że większość rozważań włoskiego myśliciela wyraża się poprzez jednoczesne prowadzenie dwóch dyskursów: literackiego i filozoficznego. Leopardi próbował swych sił niemalże w każdej formie wypowiedzi literackiej, do historii przeszedł jednak głównie jako poeta, który znaczną część swych najwznioślejszych przekonań zawarł w mowie wiązanej. Praktyka filozofowania za pośrednictwem wiersza nie jest w poezji niczym nowym, a rozmaite związki literatury z filozofią stanowią zagadnienie niemalże starożytne, jednak toczące się do dziś w świecie włoskiej krytyki dyskusje na temat relacji Leopardiego z filozofią pozwalają sądzić, że liryka refleksyjna słynnego poety z Recanati stanowi przypadek nad wyraz zajmujący. Niniejszy artykuł stanowi refleksję nad użyciem środków poetyckich w procesie wykładania światopoglądu przez Leopardiego, ze szczególnym uwzględnieniem metafory, oraz nad ogólnym wpływem medium poetyckiego na prezentowanie i kształtowanie przyjętej ideologii.