Socjologia a religie: współczynnik humanistyczny jako narzędzie wartościowania w pismach Ericha Fromma

Praca jest systematyczną prezentacją i restrukturalizacją zawartych w głównych pracach Ericha Fromma koncepcji filozoficznych, socjologicznych i socjopsychologicznych. które dotyczą religii. Ukazuje ich znaczenia dla myśli teologicznej i doktryny społecznej Kościoła. Autor analizuje nie tylko książki wydane w języku polskim, lecz także prace anglojęzyczne. Bierze pod uwagę literaturę dotyczącą Fromma, lecz głównym przedmiotem jego badań jest myśl samego Fromma. Metodę zastosowaną w pracy można określić jako hermeneutykę socjologiczną. Jej fundamentalną zasadę stanowi życzliwa interpretacja i Heglowskie Aufhebung. Praca napisana świetną polszczyzną. Przeczytałem ją z zainteresowaniem. Cytaty pełnią funkcję dowodową i ukazują osobliwości Frommowskiego języka i myśli. W pierwszej części pracy jest ich trochę za dużo. W niektórych przypadkach zastępują własny wysiłek myślowy autora. Praca zawiera doskonałe uzasadnienie zasadniczej i tytułowej tezy, iż nie wszystkie religie i kultury ludzkie są sobie pod każdym względem i we wszelkich okolicznościach równe. Teza autora stanowi próbę systematycznego przedstawienia i restrukturyzacji zasadniczych tez socjologii religii E. Fromma. Przedmiotem badania są nie tylko ogólne enuncjacje Fromma, lecz także jego praktyka badawcza i kryptoteoria. Odnosi się wrażenie, że większość myśli teoretycznych Fromma została ujęta głębiej, szerzej i lepiej niż wyraził je sam Fromm. Stanowi to wielką zaletę pracy, gdyż Cezara należy rozumieć lepiej niż on sam siebie rozumiał (M. Weber). Praca jest samodzielna i oryginalna. Ale nie w sensie absolutnym, gdyż jak mógłby powiedzieć ks. Piotr Skarga, Kamil Kaczmarek nie jest ani człowiekiem tylko własnej głowy, który nie potrafi się od nikogo niczego nauczyć, ani człowiekiem cudzej głowy, który idzie zawsze za głosem większości. prof. dr hab. Stanisław Kozyr-Kowalski