Zmiany ludnościowe małych miast w strefach zaplecza głównych aglomeracji miejskich w Polsce

Celem artykułu jest identyfikacja głównych trendów zmian ludnościowych w małych miastach położonych w strefach zaplecza największych aglomeracji miejskich w Polsce w latach 1995–2018. Założono, że sytuacja ludnościowa małych miast jest w głównej mierze zależna od ich położenia względem miasta centralnego (a w zasadzie dostępności komunikacyjnej do miasta centralnego) oraz jego kondycji społeczno-gospodarczej. Analizę przeprowadzono dla miast położonych w strefach bezpośredniego oddziaływania ośrodków stanowiących rdzenie głównych, a zarazem największych pod względem liczby ludności aglomeracji miejskich w Polsce, tzn. Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wrocławia, Poznania i Trójmiasta, koncentrując się na miastach małych, liczących do 20 tys. mieszkańców (67). Analiza trendów i głównych czynników zmian ludnościowych przy pomocy diagramu Webba umożliwiła wydzielenie 8 typów małych miast w zależności od ich sytuacji demograficznej. W korzystnej sytuacji ludnościowej są w szczególności małe miasta położone w pierwszym pierścieniu gmin otaczających miasto centralne i wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych.

The purpose of the article is to identify the main trends of population changes in small towns located in the hinterlands of the major urban agglomerations in Poland in 1995–2018. It was assumed that the demographic situation of small towns is mainly dependent on their location relative to the central city (and, in principle, transport accessibility to the central city) and its socio-economic condition. The analysis was carried out for towns and cities located in the hinterlands of the main, and also the largest in terms of population, urban agglomerations in Poland, i.e. Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań and Trójmiasto, focusing on small towns having less than 20,000 inhabitants (67 units). The analysis of main trends and factors of population changes using Webb diagram enabled the identification of 8 types of small towns depending on their demographic situation. The conducted research showed that small towns located in the first ring of communes surrounding the central city and along the main communication routes are in a favorable demographic situation.