Zasoby gatunkowe cennych roślin leczniczych powiatu włoszczowskiego. Część 3 – bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata L.

Menyanthestrifoliata is a very valuable medicinal plant. Bogbean often grows in inaccessible bogs and marshes and in cold water. It is native to northern Europe, North America and Asia. The species is partially protected in Poland. The leaf of the bogbean (Menyanthidis folium) is a source of valuable herbal material. Bogbean contains iridoid glycosides, fl avonol glycosides, phenolic acids, coumarins, triterpenoids, and very small amounts of alkaloids. The iridoids are strongly bitter and stimulate digestive secretions and appetite. MATERIAL AND METODS In the field research in the Włoszczowa district, the floristic method was used. The results have been documented by means of herbarium specimens as well as photographs. The distribution of Menyanthestrifoliata was mapped on a grid of 2 x 2 km large squares. RESULTS AND CONCLUSIONS Bogbean was recorded on fi ve sites in the area of the Włoszczowa district, however, two of them have not been confirmed. Nevertheless, three new localities of Menyanthestrifoliata were discovered in: Pilczyca-Kolonia (DF6921), Rząbiec (EE7032), Chycza (EE9012). On account of the size of the population and the naturality of the habitat, only in Pilczyca-Kolonia would acquiring the raw material after applying subsowing be potentially possible.

WSTĘP Bobrek trójlistkowy jest cenną rośliną leczniczą występującą na półkuli północnej, głównie w okołobiegunowej strefie umiarkowanej Europy, Ameryki Północnej i Azji. Porasta obrzeża torfowisk, bagna i brzegi zbiorników wodnych. W Polsce jest objęty ochroną prawną częściową. Pozyskiwanym surowcem jest liść (Menyanthidis folium). Surowiec zawiera m.in. glikozydy irydoidowe, kwasy fenolowe, kumaryny oraz niewielkie ilości alkaloidów. Gorzkie irydoidy pobudzają wydzielanie soków trawiennych i pobudzają apetyt. MATERIAŁ I METODY W trakcie prowadzenia badań terenowych w powiecie włoszczowskim posłużono się metodą florystyczną. Sporządzono dokumentację fotografi czną i zielnikową. W celu przedstawienia rozmieszczenia Menyanthes trifoliata na badanym terenie posłużono się metodą kartogramu, opartą na siatce kwadratów o boku 2 km. WYNIKI I WNIOSKI W trakcie prowadzenia badań terenowych w powiecie włoszczowskim potwierdzono trzy stanowiska opisane w literaturze oraz odnaleziono kolejne trzy nowe w miejscowościach: Pilczyca-Kolonia (DF6921), Rząbiec (EE7032), Chycza (EE9012). Ze względu na obfitość populacji i naturalność siedliska jedynie w Pilczycy-Kolonia potencjalnie możliwe byłoby pozyskiwanie surowca po zastosowaniu podsiewów.