Przykładowa metoda opracowania kwestionariusza skriningowego astmy wieku dziecięcego

INTRODUCTION The significance of epidemiological data on infant asthma justifies its treatment as priority in the public health field. It is therefore essential to conduct preventive actions on the basis of inexpensive and effective tools identifying children with this illness. The main aim of the study is to show an example of a method that serves to develop a screening questionnaire for infant asthma. MATERIAL AND METHODS The epidemiological screening study carried out in 2003 concerning a group of 6420 children was the source of information to develop a short questionnaire. The accuracy of simple and complex symptoms in the respiratory system was estimated. Moreover the Youden indicator was calculated. Asthma diagnosed by a doctor and declared in the questionnaire was recognized as the optimum. By selecting questions of the highest sensitivity and the Youden index, the screening questionnaire was prepared. RESULTS The accuracy analysis of simple symptoms indicated that the highest sensitivity appeared in the case of the whistling breath symptom ever occurring and asthmatic or spastic inflammation of the bronchi ever recognized by a doctor. The highest values of the Youden index concerned the whistling breath symptom ever appearing, attacks of stuffiness ever occurring and whistling breath in the last 12 months and diagnosis of ever occurring asthmatic or spastic inflammation of the bronchi. The accuracy analysis of complex symptoms indicated that the highest sensitivity and values of the Youden index were noted for the combination of joined symptoms of whistling breath, attacks of stuffiness and cough. Simultaneously these symptoms were used to develop the new questionnaire. CONCLUSIONS The results of the accuracy analysis of questions on respiratory system symptoms are well correlated with the results of other similar analyses performed in the frame of many epidemiological studies. The estimation of accuracy of questions concerning symptoms in the respiratory system is the right method used to choose appropriate questions for a screening questionnaire.

WSTĘP Wymowa danych epidemiologicznych dotyczących astmy wieku dziecięcego uzasadnia traktowanie jej jako priorytetowego problemu zdrowia publicznego. Istotne jest zatem prowadzenie działań profilaktycznych, opartych na tanich i skutecznych narzędziach identyfikujących dzieci z tą chorobą. Celem badania jest wskazanie przykładowej metody opracowania kwestionariusza przesiewowego astmy wieku dziecięcego. MATERIAŁ I METODY Epidemiologiczne badanie przekrojowe, przeprowadzone w 2003 r. w grupie 6420 dzieci w wieku 6–16 lat, stanowiło punkt wyjścia do opracowania krótkiego kwestionariusza. Oceniona została trafność prostych i złożonych objawów ze strony układu oddechowego, obliczono także wskaźnik Youdena. Za tzw. złoty standard przyjęto rozpoznanie astmy oskrzelowej przez lekarza, deklarowanej w kwestionariuszu. Na podstawie typowania pytań o największej czułości i wskaźniku Youdena opracowano kwestionariusz przesiewowy. WYNIKI W analizie trafności prostych objawów największą czułością (86,8%) charakteryzował się objaw świszczącego oddechu występującego kiedykolwiek, a także rozpoznanie kiedykolwiek przez lekarza astmatycznego lub spastycznego zapalenia oskrzeli (73,9%). Największe wartości wskaźnika Youdena dotyczyły objawu świszczącego oddechu występującego kiedykolwiek (0,71), napadów duszności występujących kiedykolwiek (0,60) oraz świszczącego oddechu w ostatnich 12 miesiącach (0,49) i rozpoznania kiedykolwiek przez lekarza astmatycznego lub spastycznego zapalenia oskrzeli (0,49). W analizie trafności złożonych objawów wysoką czułością i wartościami wskaźnika Youdena odznaczały się kombinacje połączonych objawów świszczącego oddechu, napadów duszności i objawów kaszlu. Równocześnie objawy te zostały zakwalifikowane do opracowania nowego kwestionariusza. WNIOSKI Wyniki analizy trafności pytań o objawy ze strony układu oddechowego dobrze korespondują z wynikami podobnych analiz prowadzonych w wielu badaniach epidemiologicznych. Ocena trafności pytań dotyczących objawów ze strony układu oddechowego jest dobrą metodą typowania pytań do kwestionariusza przesiewowego.