Wiedza uczniów szkół licealnych na temat czynników ryzyka chorób układu krążenia

Introduction: Cardiovascular diseases constitute the most frequent cause of death, even exceeding cancer. The so--called risk factors, both modifiable and non-modifiable, play a significant role in their development. methods: 200 secondary school students, aged 16–19 years, participated in the study (137 girls and 63 boys). The study was conducted by means of the authors’ own survey questionnaire. Results: The vast majority of respondents (187; 93.5%) appropriately indicated obesity, hypercholesterolemia and smoking as modifiable risk factors. Nearly half of the respondents (96; 48%) appropriately recognised abdominal obesity based on waist size measurements and in the vast majority (157; 78.5%) correctly marked body mass index (BMI) for proper body weight. Most (136; 68%) knew about arteriosclerosis, the aftermaths of excessive salt consumption (158; 79%), fast food (184; 92%) and alcohol (139; 69.5%). Definitely fewer students (63; 31.5%) indicated the sources of cholesterol in food and appropriately defined the notion of HDL (72; 36%) and BMI (73; 36.5%). Conclusion: Secondary school students’ knowledge on the risk factors for cardiovascular diseases is incomplete. There is a need to implement health education aimed at reducing the prevalence of risk factors at a young age and/or their elimination, and as a result preventing the development and progression of cardiovascular diseases.

Wstęp: Choroby układu krążenia stanowią najczęstszą przyczynę zgonów, częstszą nawet niż choroby nowotworowe. W ich rozwoju istotne znaczenie mają zarówno modyfikowalne, jak i niemodyfikowalne czynniki ryzyka. METODY: Badaniem objęto 200 uczniów (137 dziewcząt i 63 chłopców) szkół licealnych w wieku 16–19 lat. Badanie przeprowadzono za pomocą autorskiego kwestionariusza ankiety. WYNIKI: Zdecydowana większość badanych (187; 93,5%) jako modyfikowalne czynniki ryzyka poprawnie wskazała otyłość, hipercholesterolemię i palenie tytoniu. Prawie połowa badanych (96; 48%) na podstawie obwodu pasa potrafiła rozpoznać otyłość brzuszną, a zdecydowana większość (157; 78,5%) poprawnie zaznaczyła zakres BMI (body mass index) dla prawidłowej masy ciała. Większość ankietowanych (136; 68%) wiedziała, czym jest miażdżyca, jakie są konsekwencje nadmiernego spożywania soli (158; 79%), posiłków typu fast food (184; 92%) oraz alkoholu (139; 69,5%). Zdecydowanie mniej ankietowanych (63; 31,5%) prawidłowo wskazało źródła cholesterolu w pokarmach oraz poprawnie zdefiniowało pojęcia HDL (72; 36%) i BMI (73; 36,5%). WNIOSKI: Wiedza uczniów szkół licealnych na temat czynników ryzyka chorób układu krążenia jest niepełna. Konieczne jest prowadzenie działalności w zakresie oświaty zdrowotnej, mającej na celu zmniejszenie rozpowszechnienia czynników ryzyka już w młodym wieku i/lub ich eliminację, a w konsekwencji zapobieganie rozwojowi i progresji chorób układu krążenia.