Doute sceptique: certitude religieuse

Wiek XVI we Francji dążył do pojednania myśli pogańskiej z myślą chrześcijańską, pragnąc jednocześnie zrewidować słuszność założeń tradycyjnych, aby tym łatwiej odpierać ataki niewierzących. Stąd według autorki doszło do zadziwiającego paradoksu: można wątpić we wszystko wierząc we wszystko, jeśli pozbędziemy się prawa do rozumowania. Wątpliwość sceptyczna byłaby w rzeczywistości etapem, który pozwoliłby filozofowi na osiągnięcie pewności wiary. Wiara bowiem istnieje poza rozumem, gdyż odnosi się do rzeczywistości transcendentnej, którą jest Bóg. Autorka powołuje się na bardziej i mniej wybitnych sceptyków XVI-wiecznych (Montaigne, Pascal, Omer Talon, Guy de Brues, Henri Ëstienne, Gentian Hervet, François Sanchez), którzy w swoich dziełach podejmowali dialog z myślicielami starożytnymi,by lepiej zrozumieć względność wszelakich systemów myślowych i instytucji politycznych i' religijnych. Najistotniejszym dziełem w zrozumieniu dylematu sceptyka byłoby De natura deorum Cicerona - dzieło, które wywarło wpływ na renesansowych sceptyków nie tylko poprzez nośność zawartych w nim idei, ale również poprzez użycie swoistego dialogu filozoficznego, który umożliwiał im pewną wolność wyrażania myśli, a czytelnikowi ukazywał niezbicie, że osiągnięcie pewności filozoficznej jest niemożliwe. Chrześcijański sceptyk, pragnąc znaleźć pewność, poruszał się w labiryncie systemów filozoficznych i znajdywał jedynie wątpliwą możliwość poznania; jedynym wyjściem była więc wiara. Wątpliwość natomiast była mieczem sceptyka do zwalczania niewiary zrodzonej z filozofii, liczony bowiem mógł jedynie odnaleźć to, co "prawdopodobne", a jeden Bóg rozumiał przyczynowość wszystkich rzeczy. Rozwój idei sceptycyzmu w XVI w. miał więc sprzyjać rozwojowi sceptycyzmu chrześcijańskiego, gdzie wiara miała być jedyną drogą do poznania Boga. Należało zvątpić w rozum, aby dotrzeć do poznania doskonałego, które spoczywa w Bogu.