Problemy stomatologiczne u pacjentów z otyłością

The partial aetiological overlap between overweight/obesity and oral diseases has aroused interest in the medical environment. Studies to investigate the causal relationship between these two diseases are underway. However, most of the available literature reports fail to confirm the direct positive correlation between obesity and dental caries. On the other hand, overweight and obesity are considered risk factors for periodontal diseases. The proinflammatory mediators secreted by adipocytes in obese individuals may impair immune functions, thereby modifying host responses to dental plaque antigens and contributing to blocked defence functions in periodontal diseases. Gingivitis observed in overweight and obese patients is a result of metabolic disorders, inflammatory factors and improper oral hygiene habits. The latter ones are associated with frequent consumption of sweetened, pulpy and highly processed food products and sweetened carbonated beverages, which is a risk factor for overweight, particularly in children and adolescents. Undoubtedly, overweight and obesity affect salivary secretion and properties, including changes in the microbiological composition of saliva. Obese patients are at increased risk of adverse affects of dental treatment, dental surgeries in particular. Overweight and obese individuals require permanent preventive and medical dental care addressing their periodontal preventive and therapeutic needs. Dentists should actively participate in the prevention of overweight and obesity, especially in children and adolescents, taking advantage of frequent contact with this group of patients. Obese individuals may participate in integrated therapeutic management by means of dental treatment limiting food intake.

Ze względu na fakt, że czynniki etiologiczne nadwagi/otyłości i chorób jamy ustnej częściowo są takie same, budzą zainteresowanie w środowisku medycznym. Prowadzone są badania związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy tymi chorobami. Większość wyników badań dostępnych w piśmiennictwie dotyczącym zależności pomiędzy otyłością a próchnicą zębów nie potwierdza bezpośredniej dodatniej korelacji pomiędzy tymi schorzeniami. Natomiast nadwaga i otyłość są uznawane za czynniki rozwoju chorób przyzębia. Wydzielane przez komórki tłuszczowe mediatory prozapalne u osób otyłych mogą, poprzez zaburzanie funkcji układu immunologicznego, modyfikować odpowiedź gospodarza na antygeny płytki nazębnej i przyczyniać się do blokowania funkcji obronnych w chorobach przyzębia. Obserwowane u osób z nadwagą i otyłością zapalenie dziąseł to rezultat wpływu zaburzeń metabolicznych, czynników zapalnych i nieprawidłowych nawyków higienicznych dotyczących jamy ustnej. Te ostatnie są związane z częstym spożywaniem słodzonych, papkowatych i wysoko przetworzonych pokarmów oraz słodzonych napojów gazowanych, co stanowi czynnik warunkujący rozwój nadwagi, zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Niewątpliwy jest wpływ nadwagi i otyłości na wydzielanie i właściwości śliny, włącznie ze zmianą jej składu mikrobiologicznego. Pacjenci z otyłością są bardziej narażeni na zdarzenia niepożądane podczas leczenia stomatologicznego, zwłaszcza z zakresu chirurgii stomatologicznej. Osoby z nadwagą i otyłością powinny pozostawać pod stałą stomatologiczną opieką profilaktyczno-leczniczą, w ramach której należy regularnie przeprowadzać periodontologiczne zabiegi profilaktyczno-lecznicze. Stomatolodzy powinni aktywnie uczestniczyć w profilaktyce nadwagi i otyłości, w szczególności u dzieci i młodzieży, wykorzystując częsty kontakt z tą grupą pacjentów. Otyłe osoby dorosłe mogą uczestniczyć w zintegrowanym postępowaniu leczniczym poprzez leczenie stomatologiczne ograniczające pobieranie pokarmów.