Chirurgiczne leczenie otyłości – nowa metoda leczenia cukrzycy typu 2?

At present, about 2 million people all over the world suffer from diabetes mellitus and it is estimated that this number will even reach over 300 million people in 2025. Diabetes is related to cardio-vascular complications, blindness, chronic kidney disease and is a reason for 60% of all non-traumatic lower limb amputations. Treating diabetes may lead to good metabolic control, but it cannot cure anyone from the disease. Obesity plays an important role in the pathogenesis of diabetes. A positive correlation between obesity and the development of diabetes is well known. One the most effective methods of treating obesity is bariatric surgery. The Roux-en-Y Gastric Bypass (RYGB) is the most popular surgical method of obesity treatment. Performing this procedure leads to a decrease in food intake as well as in disorders of food absorption and digestion. The results of several studies suggest that RYGB may be an effective method in assessing good metabolic control in patients suffering from morbid obesity. Moreover, a remission of diabetes occurs in the majority of patients on which bariatric surgery has been performed. The exact mechanism of this phenomenon remains not fully clear. It seems that the association of decreased food intake, changes in incretin hormone levels produced in the digestive system, and delayed stomach emptying is responsible for glycaemia reduction. This fact results in significant clinical implications, nevertheless, it is too early to perform a bariatric surgery procedures in non-obese type 2 diabetic patients. Plenty of long-term, well-documented clinical studies must be performed before surgical treatment will perhaps be an accepted method of type 2 diabetes treatment.

Na cukrzycę typu 2 choruje około 200 mln ludzi na całym świecie, a szacuje się, że do 2025 r. liczba ta wzrośnie do ponad 300 mln. Choroba ta jest związana ze zwiększoną umieralnością z powodu schorzeń układu sercowo-naczyniowego, a także z niewydolnością nerek i ślepotą, ponadto stanowi przyczynę 60% nieurazowych amputacji kończyn dolnych. Stosowane powszechnie metody leczenia cukrzycy typu 2 poprawiają czasowo wyrównanie metaboliczne, ale nie prowadzą do wyleczenia. W patogenezie cukrzycy typu 2 istotną rolę odgrywa otyłość. Ścisła zależność między otyłością a cukrzycą jest dobrze udokumentowana. Jedną z najskuteczniejszych metod leczenia otyłości znacznego stopnia są zabiegi chirurgiczne – bariatryczne. Najczęściej przeprowadzanym obecnie zabiegiem tego rodzaju jest wyłączenie żołądkowe (Roux-en-Y gastric bypass – RYGB), prowadzące do ograniczenia ilości spożywanego pokarmu oraz upośledzenia trawienia i wchłaniania substancji pokarmowych. Wyniki licznych badań wskazują, że postępowanie takie może być skuteczne w kontroli glikemii u chorobliwie otyłych chorych na cukrzycę typu 2. U większości chorych operowanych tą metodą dochodzi nawet do remisji cukrzycy. Zjawiska leżące u podstaw remisji cukrzycy są w tych przypadkach nie do końca poznane. Prawdopodobnie to połączenie diety niskokalorycznej, zmian w poziomie hormonów wydzielanych przez przewód pokarmowy, modyfikacji opróżniania żołądkowego, a być może samego obniżenia masy ciała, skutkuje normalizacją glikemii, czasem nawet trwałą. Wynikają z tego istotne implikacje kliniczne, za wcześnie jednak, by podejmować taką terapię u chorych na cukrzycę typu 2 bez towarzyszącej otyłości. Potrzeba jeszcze wielu wnikliwych, dobrze udokumentowanych, wieloletnich obserwacji klinicznych, zanim cukrzycę typu 2 będzie można, być może, leczyć operacyjnie.