Probiotyki w profilaktyce nawracających zakażeń układu moczowego u dzieci

Recurrent urinary tract infections are a serious clinical problem both in adults and children. Febrile episodes of recurrent urinary tract infections may lead to the formation of renal scars and development of chronic kidney disease. Traditionally, management involved antibiotic prophylaxis introduced after a first febrile episode. Recently, however, the indications for antibiotic therapy have been narrowed down to treat cases of recurrent urinary tract infections and disorders which pose a significant risk for their development. In the current era of the ubiquitous use of antibiotics, bacterial resistance is an increasingly alarming problem, hence the recent search for alternative methods of prophylactic treatment. For many reasons, probiotics appear to be an excellent alternative. The microbiome of the human gastrointestinal tract and urogenital tract consists of a multitude of helpful probiotic bacteria, including the especially beneficial Lactobacillus strain. A significant relationship has been confirmed to exist between infections of the urinary tract and a decreased number of lactobacilli. Their antibacterial properties include their ability to secrete numerous substances inhibiting the growth of pathogenic microorganisms and to form a biofilm preventing the adhesion of uropathogens to the epithelium of the urinary tract as well as, indirectly, their immunomodulatory potential. This study is aimed at discussing the existing evidence supporting the effectiveness of probiotics in the prophylaxis of recurrent urinary tract infections, with special emphasis on the paediatric population. Probiotics make an excellent and safe alternative for the traditional prophylactic antibiotic therapy.

Nawracające zakażenia układu moczowego stanowią istotny problem kliniczny zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Powtarzające się gorączkowe epizody zakażenia układu moczowego mogą skutkować tworzeniem się zmian bliznowatych w nerkach i rozwojem przewlekłej choroby nerek. Historycznie profilaktykę antybiotykową wdrażano już po pierwszym zakażeniu gorączkowym. Obecnie wskazania do jej stosowania uległy zawężeniu do przypadków nawracających zakażeń układu moczowego oraz zaburzeń, które są istotnymi czynnikami ryzyka ich wystąpienia. W dobie powszechnego stosowania antybiotyków obserwuje się narastającą lekooporność bakterii, co jest powodem poszukiwania innych sposobów leczenia profilaktycznego. Probiotyki z wielu powodów wydają się doskonałą alternatywą dla antybiotyków. W skład mikrobiomu przewodu pokarmowego oraz układu moczowo-płciowego wchodzi wiele dobroczynnych bakterii probiotycznych, spośród których szczególną rolę przypisuje się szczepom Lactobacillus. Wykazano istotny związek pomiędzy zakażeniami układu moczowo-płciowego a obniżonym stężeniem pałeczek kwasu mlekowego. Ich działanie antybakteryjne wiąże się z wydzielaniem licznych substancji hamujących wzrost bakterii chorobotwórczych, tworzeniem biofilmu zapobiegającego adhezji uropatogenów do nabłonka dróg moczowo-płciowych oraz – pośrednio – z działaniem immunomodulującym układ odpornościowy. W niniejszej pracy przedstawiono dowody skuteczności działania probiotyków w profilaktyce nawracających zakażeń układu moczowego, ze szczególnym uwzględnieniem populacji pediatrycznej. Probiotyki stanowią dobrą i bezpieczną alternatywę dla tradycyjnej profilaktycznej antybiotykoterapii.