Podstawowe objawy i różnicowanie nieswoistych chorób zapalnych jelit

Ulcerative colitis (colitis ulcerosa, CU) and Crohn’s disease belong to a group of nonspecific inflammatory bowel diseases characterized by chronicity and unknown aetiology. Due to their heterogeneous pathogeneses, their clinical pictures and clinical courses vary. This results in diagnostic difficulties that are encountered despite the availability of a number of specialized tests in contemporary medicine. It is known that a condition necessary to establish a definitive diagnosis is to confirm the presence of a nonspecific inflammatory bowel disease in a histopathological examination, but laboratory tests are helpful in the initial diagnosis and demonstrate the extent and severity of the inflammatory process. C-reactive protein is the indicator of the inflammatory process, and anaemia that occurs in ulcerative colitis is due to both the chronicity of the disease and iron deficiency secondary to blood loss. Laboratory diagnosis is also applicable in the evaluation of parenteral complications concerning the liver, bile ducts, and osteoporosis. Abnormal liver function tests are frequent in inflammatory bowel diseases and may be caused by an ongoing inflammatory process typical of these diseases as well as by the pharmacological treatment implemented. Although new methods, such as computed tomography, magnetic resonance imaging and positron emission tomography, are used in diagnosing gastrointestinal diseases, endoscopy with histopathological analysis of the collected samples still is (and will be for a long time) a primary diagnostic method in the process of diagnosing, monitoring the course of treatment and oncological surveillance.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna należą do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit o przewlekłym przebiegu i nieznanej etiologii. Z uwagi na niejednorodną patogenezę mają zróżnicowany obraz i przebieg kliniczny, co powoduje trudności diagnostyczne pomimo dostępności wielu wielospecjalistycznych badań. Wiadomo, że warunkiem koniecznym ustalenia ostatecznego rozpoznania jest potwierdzenie nieswoistej choroby zapalnej jelit w badaniu endoskopowym i histopatologicznym, niemniej jednak badania laboratoryjne są pomocne we wstępnej diagnostyce i odzwierciedlają zasięg oraz nasilenie procesu zapalnego. Białko C-reaktywne stanowi wykładnik procesu zapalnego, a występująca we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego niedokrwistość jest wynikiem zarówno przewlekłości choroby, jak i niedoboru żelaza wtórnego do utraty krwi. Diagnostyka laboratoryjna ma również zastosowanie w ocenie powikłań pozajelitowych dotyczących wątroby i dróg żółciowych, a także osteoporozy. Nieprawidłowe wyniki prób wątrobowych są częste w chorobach zapalnych jelit i mogą być spowodowane procesem zapalnym typowym dla tych chorób, ale też stosowanym leczeniem farmakologicznym. Chociaż powstają nowe metody wykorzystywane w diagnostyce przewodu pokarmowego, takie jak tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, pozytronowa tomografia emisyjna, to jednak badanie endoskopowe z oceną histopatologiczną pobranych wycinków jest (i jeszcze długo będzie) podstawową metodą diagnostyczną w rozpoznawaniu, monitorowaniu leczenia oraz nadzorze onkologicznym.