Gesprochene Sprache und philologische Sprachausbildung – Folgerungen aus einer Fallstudie zur Standortbestimmung gesprochener Sprache im Germanistikstudium

Dieser Beitrag behandelt generelle Fragen und Probleme der Didaktik und des Erwerbs gesprochener Sprache in der philologischen Sprachausbildung. Die Ausführungen und Erfahrungen beziehen sich dabei auf die Sprachdidaktik und -praxis in der Auslandsgermanistik. Es ist oft zu beobachten, dass die gesprochene Sprache in der philologischen Sprachausbildung zu sehr im Hintergrund steht. Sie wird in sprachpraktischen Lehrveranstaltungen sowie im akademischen Diskurs weitgehend ver nachlässigt, was Konsequenzen in Bezug auf die Sprachausbildung der Studenten nach sich zieht, die die deutsche Sprache nicht, wie das zumeist bei der Inlandsgermanistik der Fall ist, als Muttersprache sprechen. Im Folgenden werden mehrere Beispiele für die Dominanz der Schrift und ihre Folgen für die Entwicklung der Sprechkompetenz angeführt. Es wird versucht, den Status der gesprochenen Sprache im Kontext der Auslandsgermanistik zu erörtern.

Artykuł przedstawia problemy i zagadnienia związane z dydaktyką i procesem akwizycji języka mówionego w ramach kształcenia neofilologicznego. Rozważania oparte na literaturze źródłowej i doświadczeniach praktycznych (obserwacje) dotyczą dydaktyki i praktyki językowej na germanistyce zagranicznej. Wychodzę z założenia, iż język mówiony nie zajmuje należnego mu miejsca w kształceniu filologicznym. W artykule podejmuję próbę zarysowania ram, w których należałoby sytuować problematykę języka mówionego, a jednocześnie wyzwania, jakie stoją przed akademicką dydaktyką języków obcych, a w szczególności zaś kształceniem neofilologicznym.

The paper deals with establishing the need to prioritize spoken language in foreign language teaching and particularly concentrates on the tasks and challenges it presents to neophilology. Due to the fact that this aspect has not been studied thoroughly yet, it is argued that the spoken language should receive proper attention, especially nowadays. Based on wide scientific literature, this paper also attempts to depict the problems of teaching spoken language to foreign language learners using personal language experience (German) gained abroad.