Triumphe des Heidentums: Bildende Kunst in Frank Wedekinds "Franziska"

Frank Wedekinds ,Denken in Bildern‘ lässt sich im späten Stück Franziska (1911) besonders gut verfolgen. Zum einen manifestiert sich die Visualisierungstendenz in der tableauartigen Szenen-Choreographie, zum anderen in zahlreichen Bildzitaten, mit denen der Autor zum zeitgenössischen Kunstdiskurs Stellung bezieht. Die kunstgeschichtlichen Bezüge umfassen die breite Palette von der Renaissance, über die Präraffaeliten bis zur Kunst der 10er Jahre des 20. Jahrhunderts, womit ein reichhaltiges Bildarchiv mit u.a. Faust-, Helena-, Mignon-, Eva- und Maria-Figurationen eröffnet wird. Die visuellen Zitate fungieren als ein ironisches Korrektiv der christlichen Tradition, womit sich Wedekind als Sensualist in der Nachfolge der Antike profiliert.

Franka Wedekinda ,myślenie obrazami‘ szczególnie dobrze prześledzić można w jego późnym dramacie Franziska (1911). Tendencja wizualizacyjna przejawia się tu z jednej strony w zdjęciowej choreografii scenicznej, z drugiej w licznych odniesieniach do historii sztuki, poprzez które autor zabiera głos we współczesnym mu dyskursie. Cytaty obejmują szeroki okres od renesansu, poprzez prerafaelitów aż po sztukę współczesną, co otwiera bogate archiwum obrazów z figuracjami Fausta, Heleny, Mignon, Ewy, Maryi i innych. Cytaty optyczne pełnią funkcje ironicznej korekty tradycji chrześcijańskiej, dzięki czemu autor wpisuje się w sensualistyczne dziedzictwo antyku.

Frank Wedekind’s visual thinking can be studied particularly clearly in his late drama Franziska (1911). The tendency to visualize is on the one hand visible in the tableau-style choreography and on the other – in numerous references to art history, through which the author takes a position in contemporary art discourse. The references range from Renaissance through Pre-Raphaelite painting to contemporary art, opening up a wide archive of images, among them the figures of Faust, Helena, Mignon, Eve, Saint Mary and others. These “optical allusions” form an ironic corrective to the Christian tradition, and allow the author to inscribe his work among the ‘sensualists’ in the heritage of antiquity.