Fitobezoar żołądka – opis przypadku

Bezoars are foreign bodies that arise from swallowed various indigested material. In humans originally bezoars are found in stomach and then could translocate to other parts of human alimentary tract. Depending on material included, there could be distinguished phytobezoars, trichobezoars and pharmacobezoars. Bezoars are caused by pathologies in oral cavity, motility disorders of alimentary tract, pyloric stenoses, not adequate gastric juice production, gastric postoperative conditions, systemic diseases and psychiatric diseases. In most cases bezoars are asymptomatic, but may cause nausea, vomitting, loss of appetite, bloating, fetor ex ore, early satiety, loss of weight, pain in the upper part of stomach. Bezoars can provoke chronic gastritis creating erosions and ulcers that could lead to perforation and bleeding from alimentary tract. In rare cases bezoars could lead to alimentary tract obstruction. In diagnosis establishment imaging methods are used. Endoscopic procedures allow quick distinguishing between bezoar and neoplasm and in some cases could allow splitting it up and removing. Massive bezoars require surgical procedures. In conservative treatment prokinetic and enzymatic drugs are employed. In presented case patient was admitted to Gastroenterology Department because of stomach pain, early satiety and loss of weight. In patient medical history there was lymphoma treated successfully with chemotherapy about 5 years ago. After laboratory and imaging procedures performed neoplastic process was suspected. During gastroscopy a massive bezoar was found in the stomach. Bezoar filled stomach making duodenum endoscopic evaluation impossible. Because of the bezoar’s material: fibres and plant remnants (phytobezoar), endoscopic removal attempt was performed. Solid and hard elements were removed using snare and Dormia sound. Remnants were flushed with water. All procedures were performed twice during two consecutive days. After stomach clearance deformed pylorus and narrow pyloric stenosis were found. After performed procedures all symptoms were gone and lab results improved. Patient was discharged from the hospital in good condition.

Bezoary są to ciała obce, które powstają z różnych połkniętych materiałów nieulegających trawieniu. U człowieka bezoary występują pierwotnie w żołądku, a następnie mogą przemieszczać się do dalszych odcinków przewodu pokarmowego. W zależności od składników wyróżnia się fitobezoary, trichobezoary, farmakobezoary. Tworzeniu bezoarów sprzyjają: patologie w obrębie jamy ustnej, zaburzenia motoryczne przewodu pokarmowego, zwężenie odźwiernika, nieprawidłowa ilość wydzielanego soku żołądkowego, stany po operacjach żołądka oraz choroby ogólnoustrojowe i choroby psychiczne. W większości przypadków bezoary nie dają żadnych dolegliwości, ale mogą towarzyszyć im: nudności, wymioty, upośledzenie apetytu, wzdęcie, nieprzyjemny zapach z ust, uczucie szybkiego nasycenia pokarmem, utrata masy ciała i ból w nadbrzuszu. W zakresie błony śluzowej żołądka bezoary wywołują przewlekły proces zapalny, tworząc nadżerki i owrzodzenia, które mogą prowadzić do perforacji lub krwawienia z przewodu pokarmowego. W rzadkich przypadkach bezoary powodują niedrożność przewodu pokarmowego. W diagnostyce bezoarów wykorzystuje się badania obrazowe. Badanie endoskopowe umożliwia szybkie odróżnienie bezoaru od nowotworu, a niekiedy także pozwala na rozkawałkowanie bezoaru i usunięcie go. Duże bezoary wymagają leczenia operacyjnego. W leczeniu zachowawczym stosuje się leki prokinetyczne i enzymy. W omawianym przypadku pacjent zgłosił się do Kliniki Gastroenterologii z powodu dolegliwości bólowych nadbrzusza, uczucia szybkiej sytości oraz utraty masy ciała. W wywiadzie chłoniak żołądka leczony skutecznie chemioterapią mniej więcej przed 5 laty. Po badaniach laboratoryjnych i obrazowych wstępnie podejrzewano proces rozrostowy. Wykonano gastroskopię, w której stwierdzono dużych rozmiarów bezoar wypełniający żołądek i uniemożliwiający przejście do dwunastnicy. Ze względu na skład bezoaru – konglomerat włókien i resztek roślinnych (fitobezoar) – podjęto próbę usunięcia go metodą endoskopową. Przy pomocy pętli oraz kosza rozkawałkowano bezoar na mniejsze fragmenty. Stałe i twarde elementy usunięto przy pomocy kosza, pozostałą treść płukano wodą. Wyżej wymienione czynności powtarzano jeszcze dwukrotnie w odstępach 24-godzinnych. Po opróżnieniu żołądka z fitobezoaru uwidoczniono zniekształconą okolicę antralną oraz ciasne przejście przez odźwiernik do dwunastnicy. Po wykonanych zabiegach uzyskano ustąpienie dolegliwości oraz poprawę parametrów morfologicznych i biochemicznych krwi. Pacjent wypisany w stanie ogólnym dobrym do domu.