Choroba Leśniowskiego-Crohna – diagnostyka i leczenie

Crohn’s disease is a chronic disease that may occur in any part of digestive tract, causing significant lowering of quality of life and declining of fitness of patients. Most common symptoms are: abdominal pain, diarrhoea, blood in stool, palpable (often tender) mass in abdomen, weight loss, weakness, fever and feverishness. Those symptoms are often accompanied by perianal lesions such as fistulae, fissures and abscesses, and also other enterocutaneous fistulae. Diagnosis is based on endoscopy with biopsies, histopathology and radiological techniques with use of barium contrast. In spite of improving recognition of Crohn’s disease and better accessibility to diagnostic procedures some cases are diagnosed during surgery because of ileus or wrong diagnosis of appendicitis. Typical treatment includes 5-aminosalicilates, glicocorticoids and thiopurines. At the moment there are two monoclonal anti-TNF-α antibodies registered in Poland for biological treatment of Crohn’s disease. Conventional and biological therapy doesn’t always allow us to prevent surgical treatment. In years of observation, most of the patients undergo at least one surgery. Recent publication demonstrate purposefulness of early biologic and immunosuppressive therapy (top-down strategy). The chance to change course of disease is tempting, but possibility of complications (esp. infectious) suggest cautious approach, until further data are known. Those complications also incline us to leave this kind of treatment to experienced sites.

Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłym schorzeniem, które może dotyczyć dowolnego odcinka przewodu pokarmowego (najczęściej końcowego odcinka jelita cienkiego), powodującym znaczne obniżenie jakości życia oraz upośledzenie sprawności chorego. Najczęstsze objawy to ból brzucha, biegunka, krew w stolcu, badalny (często tkliwy) opór w jamie brzusznej, utrata masy ciała, osłabienie, stany podgorączkowe i gorączka. Często towarzyszą im zmiany okolicy odbytowej – przetoki, szczeliny i ropnie, a także przetoki jelitowo-skórne. Rozpoznanie opiera się na endoskopii z pobraniem wycinków, histopatologii oraz metodach radiologicznych z użyciem kontrastu. Pomimo coraz lepszego rozpoznawania i łatwiejszego dostępu do diagnostyki część przypadków jest diagnozowana w trakcie zabiegu z powodu niedrożności lub mylnie rozpoznanego zapalenia wyrostka robaczkowego. W leczeniu najczęściej stosuje się preparaty 5-aminosalicylanów, glikokortykosteroidy oraz tiopuryny. Obecnie w Polsce zarejestrowane są dwa przeciwciała anty-TNF-α, stosowane w terapii biologicznej. Leczenie metodami klasycznymi oraz lekami biologicznymi nie zawsze pozwala uniknąć interwencji chirurgicznej. Z dłuższej obserwacji wynika, że większość chorych przechodzi przynajmniej jeden zabieg operacyjny. Nowe doniesienia coraz śmielej wskazują na celowość wczesnego włączania terapii biologicznej i immunosupresyjnej (strategia top-down). Choć szansa zmiany przebiegu choroby w wyniku agresywnego leczenia od momentu rozpoznania jest kusząca, ze względu na możliwość wystąpienia powikłań takiej terapii, zwłaszcza infekcyjnych, należy zachować ostrożność, dopóki nie będziemy mieli więcej danych. Powikłania te wymuszają również, aby leczeniem tym zajmowały się ośrodki referencyjne, mające duże doświadczenie w tej dziedzinie.